فرمت فایل: ورد
تعداد صفحات: 51
قابلیت ویرایش: دارد
منابع: دارد
--------------------------------------------------------
مقدمه
دفاع مشروع[1] یکی از موضوعات مهم و بحث برانگیز در عرصه حقوق بین الملل بوده و هست.
دفاع
مشروع به منزلۀ یک قاعده حقوقی و نیز به عنوان یک اصل کلی حقوقی به رسمیت
شناخته شده است و مورد قبول تمام نظامهای حقوقی دنیاست.[2] بر خلاف گذشته
که دولتها در توسل به جنگ اختیار کامل داشتند یعنی هر وقت که تشخیص
میدادند منافع آنها کاربرد زور را توجیه میکند به آن متوسل میشدند،
امروزه طبق مقررات حقوق بین الملل فقط در موارد استثنایی و البته رعایت
شرایطی میتوان به زور متوسل گردید.
1- چرایی دفاع مشروع
علیرغم
تأکید بسیاری از اسناد بین المللی مهم از جمله پیمان پاریس (پیمان بریان-
کلوگ)، منشور ملل متحد و….بر ممنوعیت جنگ، این پدیدۀ ناگوار و ناخوشایند،
همچنان گریبانگیر حیات بشری است. بر اساس مقررات حقوق بین الملل، اصل منع
توسل به زور است[3] اما در موارد استثنایی مانند دفاع از خود میتوان به
زور متوسل شد و حق بر جنگ[4] را به صورت مشروع و قانونی بدست آورد.
راجع
به پیدایش «دفاع مشروع» میتوان بیان نمود که تا اوایل قرن 20 اختلاف
بوجود آمده میان دولتها، معمولاً با توسل به جنگ حل و فصل میشد، این
وضعیت ناشی از صلاحیت بی قید و شرط و نامحدود کشورها در این مورد بود. اما
پیامدهای تلخ ناشی از جنگ جهانی اول جامعه جهانی را بر آن داشت به فکر ساز و
کار مناسب باشد تا بلکه بتواند از وقوع جنگ جلوگیری کند. علیرغم عزم راسخ و
جدی جامعۀ بین الملل، میثاق جامعه ملل نتوانست به این امر مهم یعنی
ممنوعیت جنگ دست پیدا کند. در این راستا در سال 1928 میثاق پاریس با ممنوع
اعلام نمودن جنگ به عنوان ابزار سیاست ملی، این خلاء را تا حدودی برطرف
کرد. سرانجام در سال 1939-1945 جنگ جهانی دوم شروع شد و ضعف حقوق بین الملل
موضوعه را بیش از پیش آشکار ساخت؛ جامعه ملل منحل گردید و سازمان ملل متحد
بجای سلف خود شروع بکار نمود. منشور سازمان ملل متحد یک سند کامل و منسجمی
است که حق دولتها را در توسل به زور محدود نموده است جنگ را به صورت کامل
ممنوع اعلام کرده است. اما با وجود این مسئله، حق طبیعی دولتها در دفاع
از خودشان تحت عنوان دفاع مشروع را به عنوان حق ذاتی دولتها به رسمیت
شناخته است.
2- چیستی دفاع مشروع: