پایان نامه چگونگی شکل گیری بودجه بندی و بودجه ریزی

پایان نامه چگونگی شکل گیری بودجه بندی و بودجه ریزی

چکیده

ساختار بودجه ریزی در ایران دارای مشکلات و ایرادات اساسی است. بسیاری از کارشناسان روند تهیه، تدوین، تصویب و اجرای آن را بسیار طولانی می دانند.فرآیندی که در پس هر کدام از آن ها، باید شاهد تغییراتی اساسی در مبنای اولیه آن بود. سرانجام آن چه که از این روند و پس از تصویب بیرون می آید، آن چیزی نیست که کارشناسان پس از ماه ها بررسی کارشناسی آن را نوشته بودند.عده ای دیگر نیز این نوع بودجه بندی را مناسب کشور نمی دانند و سرانجام بودجه بندی بر مبنای صفر را پیشنهاد کردند.بودجه ریزی بر مبنای صفر با واقع بینی بیش تری نسبت به آن گروه از عملیات و فعالیت های دستگاه های اجرایی که می توانند جابه جا شده و نتایج پرثمرتری را به بار آورند، می نگرد.اگر چه این روش بودجه ریزی بسیار پیچیده است اما گفته می شود نتایج مطلوبی که از این روش به دست می آید، ارزش به کار بردن آن را دارد.این روش تمرکز و تاکید بر کل تقاضای بودجه دارد و یکی از مشخصه های مهم آن انعطاف پذیری است و به بودجه ریزان این امکان را می دهد که بین شقوق مختلف اعتباری حق انتخاب داشته باشند. در واقع بر این اساس هر سازمان، برنامه های جدید و قدیم خود را همانند یک فعالیت جدید مورد ارزیابی قرار می دهد.اساس این روش مبتنی بر نوسازی و تحول در سازمان هاست.در این روش درجه اولویت اهداف نسبت به یکدیگر تعیین می شود.گزارش حاضر نتیجه تحقیق گروهی از کارشناسان است که امکان سنجی نظام بودجه ای تری بر مبنای صفر در ایران را مورد بررسی قرار داده اند. این گزارش در سال 84 برای وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه شده بود.

کلمات کلیدی: بودجه بندی ،بودجه ریزی ،بودجه بندی برمبنای صفر.

مقدمه

تحولات و پیچیدگیهای عصر حاضر نیاز دولتها را جهت اعمال تدابیری منطقی به خصوص اقدام به برنامه ریزی صحیح، تصمیم گیری و مدیریت علمی و ایجاد هماهنگی در امور مربوط به نیازمندیهای جوامع مطرح ساخته است. استفاده از روشهای نوین بودجه بندی علاوه بر این که از کندی کار دستگاههای دولتی و اسراف اموال عمومی جلوگیری می کند، در پیشبرد مقاصد اجتماعی و اقتصادی نیز بسیار مؤثر بوده و دولت ها از این طریق می توانند منابع ملی را به نحو عادلانه و مطلوب در بین اهداف مطلوب جامعه توزیع می نمایند.

بودجه شاهرگ حیاتی دولت است، زیرا دولت تمام فعالیتهای مالی خود اعم از کسب درآمد و پرداخت هزینه ها برای اجرای برنامه های متعدد و متنوع خود را در چهارچوب قانون بودجه انجام می دهد بنابراین بودجه آیینه تمام نمای همه برنامه ها و فعالیتهای دولت بوده و نقش بسیار مهمی درتوسعه اقتصاد ملی ایفا می نماید.

 

فرمت پایان نامه word

تعداد صفحات 125

 

 

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول تاریخچه بودجه........................................................................................................................................................... 1

1-1.مقدمه............................................................................................................................................................................. 2

2-1.واژه بودجه...................................................................................................................................................................... 2

3-1.تعریف بودجه................................................................................................................................................................. 2

4-1.سیر تحول بودجه در طول تاریخ................................................................................................................................... 3

5-1.سلسله مراتب فئودال ها و رعایا تا اواخر قرن 15.......................................................................................................... 4

1-5-1.سیر تحول بودجه در انگلستان............................................................................................................................. 4

2-5-1.تحول بودجه ریزی در آمریکا............................................................................................................................... 4

3-5-1.بودجه و انقلاب کبیر فرانسه................................................................................................................................. 5

4-5-1.بودجه و انقلاب بزرگ روسیه................................................................................................................................ 5

6-1.تاریخچه ی بودجه در ایران............................................................................................................................................ 5

7-1.دوره ی اول: از ایران باستان تا سلجوقیان...................................................................................................................... 6

1-7-1.زمان هخامنشینیان............................................................................................................................................... 6

2-7-1.زمان اسکندر مقدونی............................................................................................................................................ 6

3-7-1.دخل و خرج در زمان اشکانیان............................................................................................................................. 7

4-7-1.دوره ساسانیان...................................................................................................................................................... 7

5-7-1.دوره سلجوقیان.................................................................................................................................................... 7

6-7-1.خصوصیات بودجه ریزی در دوره ی اول............................................................................................................... 7

8-1.دوره ی دوم: بودجه ریزی سلجوقیان تا انقلاب مشروطه............................................................................................... 7

1-8-1.درآمدها و هزینه ها در دوره ی اسلام................................................................................................................... 7

2-8-1.زمان اسلام............................................................................................................................................................ 8

3-8-1.زمان صفویه.......................................................................................................................................................... 8

4-8-1.زمان قاجاریه......................................................................................................................................................... 8

5-8-1.ویژگی ها و خصوصیات بودجه ریزی در دوره ی دوم........................................................................................... 9

9-1.دوره ی سوم: دوره ی مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی........................................................................................... 10

1-9-1.ویژگی های بودجه در دوره سوم........................................................................................................................ 13

10-1.دوره ی چهارم، دوره ی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران.................................................................................... 14

11-1.بودجه بعد از انقلاب اسلامی..................................................................................................................................... 16

12-1.خلاصه فصل............................................................................................................................................................. 17

فصل دوم کلیات بودجه............................................................................................................................................................ 18

1-2.مقدمه.......................................................................................................................................................................... 19

2-2.تعریف بودجه بندی..................................................................................................................................................... 19

3-2.چرا ما بودجه تولید می‌کنیم....................................................................................................................................... 20

4-2.اهداف بودجه بندی..................................................................................................................................................... 20

5-2.مزیت های بودجه بندی.............................................................................................................................................. 21

6-2.تغییر و تکامل مفهوم بودجه بندی.............................................................................................................................. 21

7-2.ضرورت بودجه و بودجه ریزی..................................................................................................................................... 22

8-2.اهمیت بودجه.............................................................................................................................................................. 22

9-2.الزامات بودجه.............................................................................................................................................................. 22

1-9-2.تخصیص اختیار و مسئولیت............................................................................................................................... 22

2-9-2.تعیین شفاف سیاست های شرکت..................................................................................................................... 23

3-9-2.اطلاعات هزینه ها.............................................................................................................................................. 23

10-2.دسته بندی انواع بودجه............................................................................................................................................ 23

1-10-2.بودجه کل کشور.............................................................................................................................................. 23

2-10-2.بودجه فروش................................................................................................................................................... 23

3-10-2.بودجه تولید..................................................................................................................................................... 24

4-10-2.بودجه مالی...................................................................................................................................................... 24

5-10-2.بودجه سرمایه گذاری...................................................................................................................................... 24

6-10-2.بودجه موجودی نقدی...................................................................................................................................... 25

7-10-2.سایر بودجه ها................................................................................................................................................. 25

11-2.خلاصه بودجه........................................................................................................................................................... 25

12-2.کنترل بودجه............................................................................................................................................................ 25

1-12-2.مزیت های کنترل بودجه................................................................................................................................. 26

13-2.شرایط اساسی برای اعمال کردن کنترل بودجه....................................................................................................... 26

1-13-2.تمرکز بر اهداف................................................................................................................................................ 26

2-13-2.اهداف مناسب.................................................................................................................................................. 27

3-13-2.دوره زمانی مناسب.......................................................................................................................................... 27

4-13-2.ارتباط بین موضوعات برنامه ریزی.................................................................................................................. 27

5-13-2.آمادگی انعطاف پذیری.................................................................................................................................... 27

14-2.حفظ قابلیت انعطاف در بودجه بندی...................................................................................................................... 27

15-2.کمیته بودجه............................................................................................................................................................ 28

16-2.محدودیت های بودجه.............................................................................................................................................. 29

17-2.تعریف بودجه ریزی.................................................................................................................................................. 29

1-17-2.روش های بوجه ریزی..................................................................................................................................... 29

1-1-17-2.بودجه ریزی متداول ( سنتی ).............................................................................................................. 29

1-1-1-17-2.نقاط ضعف سیستم بودجه ریزی سنتی در دستگاههای اجرائی.................................................. 30

2-1-17-2.بودجه ریزی افزایشی............................................................................................................................. 30

3-1-17-2.بودجه برنامه ای..................................................................................................................................... 30

4-1-17-2.بودجه بندی بر مبنای صفر................................................................................................................... 31

1-4-1-17-2.بودجه بندی بر مبنای صفر از نظر پیتر فیر(peter phyrr)...................................................... 31

5-1-17-2.نظام طرح ریزی ،برنامه ریزی ، بودجه بندی ( نظام بودجه بندی طرح و برنامه ).............................. 32

6-1-17-2.بودجه ریزی عملیاتی............................................................................................................................. 32

18-2.تفاوت بودجه ریزی عملیاتی با بودجه برنامه ای...................................................................................................... 33

19-2.نحوه تصویب لایه بودجه چگونه است؟.................................................................................................................... 33

1-19-2.بودجه عمومی.................................................................................................................................................. 33

1-1-19-2.منابع بودجه عمومی.............................................................................................................................. 34

2-1-19-2.درآمدهای مالیاتی.................................................................................................................................. 34

3-1-19-2.مصارف بودجه عمومی........................................................................................................................... 34

2-19-2.هزینه‌ها............................................................................................................................................................ 34

3-19-2.مراحل تهیه و تصویب بودجه سالانه کل کشور.............................................................................................. 34

4-19-2.ویژگی‌های تصویب بودجه............................................................................................................................... 36

5-19-2.ضرورت تصویب بودجه.................................................................................................................................... 36

6-19-2.فلسفهتصویببودجهدولتتوسطقوهمقننه.................................................................................................. 36

20-2.مراحل بررسی و تصویب بودجه کل کشور................................................................................................................ 36

1-20-2.بررسی و رسیدگی درکمیسیونهای تخصصی................................................................................................... 37

1-1-20-2.انواع کمیسیونهای تخصصی مجلس شورای اسلامی.............................................................................. 37

1-1-1-20-2.وظایف کمیسیونهای تخصصی..................................................................................................... 37

2-20-2.بررسی و رسیدگی در کمسیون اصلی (تلفیق)................................................................................................ 37

1-2-20-2.وظایف کمسیون اصلی (تلفیق)............................................................................................................. 37

2-2-20-2.گروههای چهارگانه کمیسیون اصلی...................................................................................................... 38

3-20-2.بررسی و تصویب کلیات لایحه بودجه در جلسات علنی................................................................................ 38

4-20-2.بررسی و تصویب تبصره های لایحه بودجه در جلسات علنی......................................................................... 38

5-20-2.بررسی و اضهارنظر شورای نگهبان.................................................................................................................. 39

6-20-2.ابلاغ قانون بودجه............................................................................................................................................ 39

21-2.بودجه و فرآیند بودجه‌بندی..................................................................................................................................... 40

22-2.خلاصه فصل............................................................................................................................................................. 41

فصل سوم مراحل بودجه بندی و بودجه ریزی عملیاتی.......................................................................................................... 43

1-3.مقدمه.......................................................................................................................................................................... 44

2-3.مسیر وخاستگاه بودجه ریزی عملیاتی........................................................................................................................ 44

3-3.بودجه ریزی عملیاتی.................................................................................................................................................. 45

4-3.ویژگیهای بودجه عملیاتی........................................................................................................................................... 45

5-3.تعاریف بودجه ریزی عملیاتی...................................................................................................................................... 46

6-3.اهداف بودجه ریزی عملیاتی........................................................................................................................................ 46

1-6-3.ارتقاء تصمیم گیری............................................................................................................................................. 46

2-6-3.پربار کردن خدمات دریافتی عملیاتی(مدیریت کنترل کیفیت)........................................................................ 47

7-3.کاربرد نظام بودجه بندی برپایه نظام عملیاتی........................................................................................................... 48

8-3.مزایای بودجه ریزی عملیاتی....................................................................................................................................... 48

9-3.معایب بودجه عملیاتی................................................................................................................................................ 49

10-3.مراحل بودجه ریزی عملیاتی.................................................................................................................................... 49

11-3.الزامات بودجه عملیاتی............................................................................................................................................. 50

1-11-3.تنظیم برنامه و کنترل عملیات....................................................................................................................... 50

2-11-3.تجدید نظر و تصویب برآورد های بودجه........................................................................................................ 50

3-11-3.عدم تمرکز در عمل برآورد هزینه................................................................................................................... 50

4-11-3.الزامات فنی بودجه ریزی عملیاتی.................................................................................................................. 51

12-3.روشهای اجرای بودجه ریزی عملیاتی (بودجه جامع)............................................................................................... 52

1-12-3.تنظیم بودجه ریزی عملیاتی طبق حسابداری قیمت تمام شده..................................................................... 53

2-12-3.تنظیم بودجه ریزی عملیاتی طبق روش اندازه گیری کار یا کارسنجی......................................................... 54

3-12-3.استفاده از نرم ها ( هنجار).............................................................................................................................. 54

4-12-3.استفاده از استانداردها...................................................................................................................................... 54

13-3.روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت(ABC)............................................................................................................. 55

1-13-3.مکانیزم عملکرد سیستمABC..................................................................................................................... 56

2-13-3.گامهای اصلی در مدلسازی ABC.................................................................................................................. 57

14-3.چالشهای بودجه ریزی عملیاتی................................................................................................................................ 58

15-3.الگوی پیشنهادی برای بودجه ریزی عملیاتی دستگاه های اجرایی در ایران............................................................ 58

16-3.مشکلات پیاده سازی بودجه ریزی عملیاتی در سازمانهای دولتی............................................................................ 59

17-3.خلاصه فصل............................................................................................................................................................. 59

فصل چهارم تصویب بودجه بندی............................................................................................................................................. 61

1-4.مقدمه........................................................................................................................................................................... 62

2-4.روشهای تنظیم بودجه................................................................................................................................................. 62

1-2-4.روشهای برآورد و تنظیم درآمدها....................................................................................................................... 62

1-1-2-4.روش سال ما قبل آخر.............................................................................................................................. 62

2-1-2-4.روش حد متوسطه ها................................................................................................................................ 63

3-1-2-4.روش پیش بینی مستقیم.......................................................................................................................... 63

4-1-2-4.روش سنجیده منظم................................................................................................................................. 63

2-2-4روشهای برآورد هزینه ها ( طرف دیگر بودجه )................................................................................................. 64

1-2-2-4.روش تنظیم بودجه متداول...................................................................................................................... 64

1-1-2-2-4.مراحل تهیه و تنظیم بودجه متداول............................................................................................... 65

1-1-1-2-2-4.شناسایی کامل وضع موجود دستگاه اجرایی......................................................................... 65

2-1-1-2-2-4.پیش بینی نیازها برای سال بودجه....................................................................................... 65

3-1-1-2-2-4.تبدیل نیازهای پیش بینی شده به ارزش پولی......................................................................... 65

3-4.اصول حاکم بر بودجه نویسی....................................................................................................................................... 66

1-3-4.اصل سالانه بودن بودجه..................................................................................................................................... 66

2-3-4.اصل تقدم درآمد بر هزینه.................................................................................................................................. 66

3-3-4.اصل تعادل بودجه.............................................................................................................................................. 67

4-3-4.اصل پیش بینی و تقدم...................................................................................................................................... 67

5-3-4.اصل وحدت بودجه............................................................................................................................................. 67

6-3-4.اصل تمرکز عایدات............................................................................................................................................. 68

7-3-4.اصل کاملیت یا جامعیت بودجه......................................................................................................................... 68

8-3-4.اصل شاملیت یا تفصیل بودجه........................................................................................................................... 69

9-3-4.اصل تخصیص و عدم تخصیص بودجه............................................................................................................... 69

10-3-4.اصل انعطاف پذیری......................................................................................................................................... 69

11-3-4.اصل تحدیدی بودن هزینه ها......................................................................................................................... 70

12-3-4.اصل تخمینی بودن درآمدها............................................................................................................................ 71

13-3-4.اصل تنظیم بودجه بر مبنای عملیات.............................................................................................................. 71

14-3-4.اصل تفکیک هزینه های مستمر از غیر مستمر............................................................................................... 71

4-4.بودجه بندی فرآیندی پویا برای تعیین اهداف آتی................................................................................................... 71

5-4.مراحل بودجه............................................................................................................................................................... 73

6-4.تهیه و تنظیم و پیشنهاد بودجه (بودجه پیشنهادی).................................................................................................. 74

1-6-4.صدور بخشنامه بودجه........................................................................................................................................ 75

1-1-6-4.مراحل صدور بخشنامه بودجه.................................................................................................................. 75

2-6-4.تهیه و تنظیم بودجه در دستگاه های اجرایی..................................................................................................... 77

3-6-4.تصویب لایحه در هیئت وزیران.......................................................................................................................... 78

1-3-6-4.لایحه بودجه............................................................................................................................................. 79

7-4.تصویب بودجه (بودجه مصوب)................................................................................................................................... 80

1-7-4.مقایسه تصویب بودجه و سایر قوانین................................................................................................................ 80

8-4.اجرای بودجه (بودجه تخصیصی)................................................................................................................................ 81

1-8-4.مراحل تفضیلی اجرای بودجه............................................................................................................................. 81

9-4.نظارت و کنترل بودجه (تفریغ بودجه)....................................................................................................................... 83

1-9-4.مراحل نظارت بر اجرای بودجه.......................................................................................................................... 83

10-4.بودجه سال 95 چه نسبتی با اقتصاد مقاومتی دارد؟............................................................................................... 84

1-10-4.دلایل اهمیت بررسی قانون بودجه چیست؟................................................................................................... 84

2-10-4.چارچوب کلی و نکات مهم لایحه بودجه سال 95 چه بوده است؟................................................................ 85

3-10-4.نکاتمهمدر لایحهبودجه.............................................................................................................................. 86

1-3-10-4.مالیاتبرارزش افزوده........................................................................................................................... 86

2-3-10-4.نفت(قیمتوصادرات).......................................................................................................................... 86

3-3-10-4.اوراقتعهدزا(مشارکت،صکوکواسنادخزانهاسلامی)........................................................................ 87

4-3-10-4.صندوقتوسعهملی................................................................................................................................ 87

5-3-10-4.اجازهبرداشتازمنابعنفتمازادبرپیش بینیبودجه......................................................................... 88

6-3-10-4.هدفمند کردن یارانه ها.......................................................................................................................... 88

4-10-4.نگاهی به مصوبات نهایی مجلس شورای اسلامی درباره لایحه بودجه سال 95............................................. 88

11-4.قانون بودجه سال 1395 کل کشور......................................................................................................................... 90

12-4.بودجه در راستای چشم انداز.................................................................................................................................. 107

1-12-4.چشم انداز چیست؟....................................................................................................................................... 108

13-4.خلاصه فصل........................................................................................................................................................... 109

نتیجه گیری...................................................................................................................................................................... 110

منابع.................................................................................................................................................................................. 112

دریافت فایل

---

جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید