مرکز مدیریت بحران با رویکرد معماری پایدارWORD
 فهرست مطالب فصل اول : مقدمه و معرفی مراکز مدیریت بحران 1-1: مقدمه2 1-2: طرح مسئله2 1-3: اهدافپژوهش3 1-4: سوالات پژوهش3 1-5: تعریف واژگان و اصطلاحات پژوهش3 فصل دوم : مبانی نظری و مروری بر تحقیقات و مطالعات انجام شده 2-1-مقدمه5 2-2- پیشینه تحقیق5 2-2-1- تعاریفی به لحاظ مبانی نظری5 2-3- بهینه سازی مصرف انرژی و ملاحظات پایداری طرح7 2-3-1- کلیات7 2-3-2- سامانه‌های فعال و غیرفعال خورشیدی7 2-3-2-1- سامانه‌های غیرفعال8 2-3-2-1-1- کلیات سامانه های غیرفعال8 2-3-2-2- عناصر سامانه‌های غیرفعال9 2-3-2-2-1- عناصر اصلی10 2-3-2-2-3-1- جذب مستقیم14 2-3-2-2-3-2- جذب غیرمستقیم17 2-3-2-2-3-3- جذب مجزا19 2-4- مفاهیم گرم کردن فضا23 2-4-1- روش طرح گرمایش23 2-4-2- مفاهیم خنک کردن فضا23 2-4-2-1 سامانه‌های فعال24 2-4-2-1-1- سیستمهای فتوولتائیک24 2-4-2-1-2- کلکتورهای خورشیدی26 2-4-2-1-4- کلکتورهای متمرکز کننده27 2-4-2-1-4-1- نصب کلکتور29 2-4-2-1-5- توربین بادی31 2-4-2-1-6- الزامات استفاده از انرژی باد32 2-4-2-1-7- سیستم سرمایش و گرمایش کمکی32 2-5- سیستمهای مکانیکی با انرژی مناسب32 2-5-1- سیستمهای غیر متمرکز32 2-5-2- سیکل خنک کننده آنتالپی/ ذخیره کننده33 2-5-3- استفاده از تجهیزات با انرژی مناسب33 2-5-4- استفاده از ذخیره انرژی برای سرمایش35 2-5-5- بازیافت حرارتی برای گرمایش35 2-5-6- کنترل‌های هوشمند ساختمان35 2-6- روشنایی35 2-6-1- روشنایی با انرژی موثر38 2-6-1-1- کنترل مرحله‌ای توسط کلیدهای چندحالته38 2-6-1-2- سیستم کنترل و مدیریت انرژی کامپیوتری39 2-6-1-2-1- سنسور39 2-6-1-2-2- نصب فتوسل (کنترل‌های حسگر روشنایی - چشم الکتریک)40 2-6-1-2-3- کنترل حرارتی لامپ‌های فلورسنت40 2-6-1-2-4- کنترل دائم میزان روشنایی41 2-7- سایر ملاحظات پایداری42 2-7-1- مدیریت منابع آب42 2-7-2- استفاده از مصالح پایدار42 2-7-2-1- کلیات42 2-7-2-2-انرژی نهفته مصالح ساختمانی44 2-7-2-3- جرم حرارتی44 2-7-2-5- استحکام46 2-8- تاریخچه و پیدایش مدیریت بحران48 2-8-1- مدیریت بحران48 2-8-2- تقسیم بندی انواع بحران49 2-8-3- تعاریف قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور49 2-8-4- مدیریت بحران شامل چهارمرحله به شرح زیر است50 2-9- مرکز مدیریت بحران50 2-9-1- شورای مدیریت بحران استان دارای 14 کارگروه به شرح زیر می باشد51 2-9-2-1- سیستم مدیریت اطلاعات باید خدمات ذیل را ارائه دهد:53 2-9-3- عملکردهای تفضیلی مراکز مدیریت بحران55 2-9-4- مدیریت اطلاعات در مراکز مدیریت بحران56 2-9-5- عملکردهای مرکز مدیریت بحران در شرایط اضطراری56 2-10- سایرتجهیزات مراکز مدیریت بحران58 2-10-1- تجهیزات الکترونیکی58 2-10-2- تجهیزات مخابراتی59 2-10-3- دوربینهای مستقر در سطح شهر60 2-10-4- تابلوهای نمایشی دیجیتال در سطح شهر60 2-11- منابع انرژی60 2-11-1- مسیرهای جایگزین61 2-11-2- سیستمهای پشتیبان61 2-11-3- انرژیهای جایگزین62 2-11-4- امکانات تصفیه آب62 2-12- ماشین آلات سبک62 2-13- تجهیزات ویژه63 2-13-1- تجهیزات تأمین، تهویه و تجدید هوا63 2-13-2- فیلتراسیون64 2-13-3- تنظیم و کنترل درجه حرارت و دفع حرارتهای زائد64 2-13-4- سیستمهای اطفاء حریق64 2-13-5- ذخیرهسازی آب65 2-13-6- ذخیرهسازی سوخت65
فصل سوم : روش تحقیق و گرد آوری داده ها 3-1- مقدمه66 3-2- مبانی نظری:66 3-3- ابزارها و روش های گردآوری اطلاعات67 3-3-1- جمع آوری اطلاعات از طریق کتابخانه67 3-3-2- جمع آوری اطلاعات از طریق مشاهده68 3-3-3- جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه68
فصل چهارم : تجزیهوتحلیلیافتههاونتایجپژوهش 4-1- مقدمه71 4-2- اصول طراحی مرکز مدیریت بحران71 4-2-1- ملاحظات طراحی ایالات متحده آمریکا در شرایط اضطراری71 4-2-2- جانمایی در سایت73 4-2-3- جلوگیری از نفوذ عامل انسانی74 4-2-3-1- انواع موانع بازدارنده74 4-2-4- تاخیر در نفوذ75 4-2-5- کاهش تاثیر75 4-3- مکان یابی محل احداث مرکز مدیریت بحران76 4-3-1- ملاحظات مکان یابی77 4-3-2- امتیازبندی فاکتورهای دخیل در مکان یابی78 4-3-3- بررسی موقعیت سایت در شهر اصفهان80 4-4- موارد مورد نیاز در انتخاب طرح معماری مرکز مدیریت بحران82 4-4-1- معماری خارجی83 4-4-1-1- پلان براساس ملاحظات لرزهای83 4-4-1-2- نمای قائم ساختمانها84 4-4-1-3- جنس مصالح نما85 4-4-1-4- پلان و مقاطع بر اساس ملاحظات موج انفجار85 4-4-1-5- همگونی شکلی با عوارض اطراف85 4-4-1-6- همگونی با عوارض اطراف86 4-4-1-7- کاربریهای مختلف محوطه بیرونی86 4-4-1-8- کاربریهای مختلف بام و امکان نصب تجهیزات گوناگون86 4-6- معماری داخلی87 4-6-1- کلیات87 4-6-2- نکات موردنیاز در فضاهای داخلی87 4-6-3- چیدمان اجزای داخلی براساس ملاحظات موج انفجار88 4-6-4- تعداد و ابعاد اتاقها89 4-6-5- چیدمان اتاقها و مسیرهای منتهی به خروجیهای اضطراری و عبور و مرور داخلی90 4-7- انبارها91 4-7-1- انبار مواد غذایی91 4-7-1-1- ویژگیهای عمومی انبارها91 4-7-1-2- درها91 4-7-1-3- پنجرهها92 4-7-1-4- کفها92 4-7-1-5- زهکشی کف و کانالهای فاضلاب92 4-7-1-6- دیوارها92 4-7-1-7- سقفها93 4-7-1-8- پلهها93 4-6-7- دیوارها و سقفهای دارای کد حریق94 4-4-1- ویژگیهای اقلیمی و ضوابط طراحی در آن94 4-4-2- ویژگی معماری بومی (تیپولوژی معماری)95 4-4-3:- ضوابط طراحی97 4-4-3-1- کلیات97 4-4-3-2- چگونگی استقرار ساختمان (ارتباط با زمین)97 4-4-3-3: جهت ساختمان97 4-4-3-3- فرم کالبدی98 4-4-3-5- چیدمان (ارتباط فضاهای مختلف)99 4-4-3-6- ویژگی فضاها99 4-4-3-7- شکل بام100 4-4-3-8- ویژگی بازشوها100 4-4-3-9- سایبان101 4-4-3-10- مصالح101 4-4-3-11- تهویه‌ی مورد نیاز103 4-4-3-12- پوشش گیاهی104 4-4-4- نتیجه‌گیری105
فصل پنجم : روند طراحی مقدمه105 کلیات106 روند طراحی106 پیوستها پیوست 1 : گزارش مصور از مراکز مدیریت بحران در سطح کشور پ-1. مرکز مدیریت بحران استان اصفهان114 پ-1-1. ساختمان فعلی مرکز مدیریت بحران125 پ-1-2. مرکز مدیریت بحران در دست احداث115 پ-2. مدیریت بحران در شهر تهران117 ویژگیهای ساختمانی و تأسیسات :118 هدف از ایجاد :119 اجزای تشکیل دهنده:119 کارکردها:132 انواع پایگاه ها:133 پ-3. سایر استانها و شهرهای کشور122 پیوست 2 : گزارش مصور از مرکز مدیریت بحران شهر تایپه، تایوان پ-2. مرکز مدیریت بحران شهر تایپه، تایوان124 تصاویر ساختمان مرکز مدیریت بحران124 پیوست 3 : گزارش مصور از مرکز مدیریت بحران شهر هیوگو، ژاپن پ-2. مرکز مدیریت بحران شهر هیگو، ژاپن126 منابع130
فهرست اشکال عنوان صفحه شکل شماره 2-1: پنجره سقفهای بلند14 شکل شماره 2-2: پنجره دندانه ای سقفهای بلند15 شکل شماره 2-3: نورگیر15 شکل شماره 2-4: انعکاس نور مستقیم خورشید16 شکل شماره 2-5: انعکاس نور مستقیم خورشید18 شکل شماره 2-6: گلخانه20 شکل شماره 2-7: گلخانه- عملکرد موثر گلخانه در زمستان و تابستان21 شکل شماره 2-8: سلول فتوولتائیک25 شکل شماره2-9: سیستم فتوولتائیک25 شکل شماره2-10: جزییات بام با پانل‌های PVمتحرک26 شکل شماره2-11: بهترین زاویه سیستمهای فتوولتائیک26 شکل شماره 2-12: انواع کلکتورهای متمرکز کننده28 شکل شماره 2-13: کلکتورهای خطی28 شکل شماره 2-14: متمرکز کننده سهموی مرکب29 شکل شماره 2-15: جزییات نصب کلکتور29 شکل شماره 2-16: ساپورت کلکتور- پلان و مقطع(1)30 شکل شماره 2-17: ساپورت کلکتور- پلان و مقطع (2)30 شکل شماره 2-18: جزییات ساپورت لوله‌ای کلکتور31 شکل شماره 2-19: نصب کلکتور- ملاحظات برف31 تصویر شماره 2-20: نمونه جانمایی توربین بادی32 شکل شماره 2-21: سیستمهای مکانیکی با انرژی موثر33 شکل شماره2-22: کنترل‌های هوشمند ساختمان35 شکل شماره 2-23: استفاده از نور طبیعی36 شکل شماره 2-24: طاقچه نور36 شکل شماره2-25: نورگیر37 شکل شماره 2-26: نورپردازی غیرمستقیم37 شکل شماره 2-27: نورپردازی متمرکز37 شکل شماره 2-28: روشنایی با انرژی موثر38 شکل شماره2-29: سنسور39 شکل شماره2-30: فتوسل40 شکل شماره 2-31: خروجی لامپ در مقایسه با درجه حرارت وسایل روشنایی کنترلشده و کنترلنشده41 شکل شماره 2-32: حدود عملی کاهش42 شکل شماره 2-33: جرم حرارتی45 شکل شماره 2-34: یکپارچگی انرژی، محیط و زیست بوم46 شکل شماره 2-35: سه چشم انداز از انرژی، محیط و زیست بوم47 شکل شماره 2-36: ارتباط سرور مرکز مدیریت بحران با سایر سازمانها59 شکل شماره 2-37: ژنراتور استفاده شده در یک سازه مقاوم که مجهز به سیستم Shock Isolation.61 شکل شماره 2-38: دیاگرام کلی تبدیل انرژی تابشی خورشید به جریانDCوAC62 شکل شماره 2-39: نمونه تجهیزات اضطراری تصفیه آب62 شکل شماره 4-1: خطوط دفاعی ساختمان در برابر حملات تروریستی75 شکل شماره4-2: لایه های دفاعی ساختمان در برابر حملات تروریستی76 شکل شماره 4-3: موقعیت سایت در عکس ماهواره ای بین کاربری های موجود81 شکل شماره 4-4: مسیرهای ارتباطی به شهرکهای اطراف و مرکز شهر81 شکل شماره 4-5: دسترسی های مجاور سایت82 شکل شماره 4-6- ساختمان و اطاق مانیتورینگ مرکز مدیریت بحران استان هیوگو، ژاپن83 شکل شماره 4-6: برخی از شعبات و پایگاه های منطقه ای مدیریت بحران شهرهای استان هیوگو، ژاپن83 شکل شماره 4-7: سایت مجموعه اداری و مرکز آموزش مدیریت بحران استان هیوگو، ژاپن84 شکل شماره 4-8: پلان طبقه اول ساختمان پنتاگون، مقر وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا84 شکل شماره 4-9: نمونهای از پلان و مقاطع نامناسب در عملکرد لرزهای84 شکل شماره 4-10: نمونهای از پلان و مقاطع نامناسب در عملکرد لرزهای84 شکل شماره 4-11: تاثیر شکل هندسی پلان و نما در انحراف یا جذب موج انفجار85 شکل شماره 4-12: رعایت ملاحظات مربوط به موج انفجار در چیدمان فضاهای داخلی ساختمان89 شکل شماره 4-13: استفاده از رنگها و برچسبهای شبرنگ در راهروها و راه پلهها94 شکل شماره 4-14: نمونه درهای ویژه خروج اضطراری94 شکل شماره 4-15: چیدمان اتاقها در ساختمان مرکز مدیریت بحران شهر تایپه94 شکل شماره 4-16: جهت ساختمان با دو جبهه باز98 شکل شماره 4-17: جهت ساختمان با یک جبهه باز98 شکل شماره 4-18 : نسبت اضلاع ساختمان به حرارت کسب شده و تلف شده - اقلیم گرم و خشک99 شکل شماره4-19: تناسبات ساختمان‌های منفصل و مکان یابی فضاهای پر و خالی99
فهرست اشکال پیوست عنوان صفحه شکل پ-1. محل فعلی مرکز مدیریت بحران استانداری اصفهان114 شکل پ-2. تصاویری از نمای خارجی مرکز مدیریت بحران در دست احداث استان اصفهان116 شکل پ-3. پلان داخلی مرکز مدیریت بحران در دست احداث استان اصفهان116 شکل پ-4. نمونه سوله های مدیریت بحران در شهرداری تهران134 شکل پ-5. نمونه سوله های مدیریت بحران در شهرداری تهران119 شکل پ-6. نمونه پایگاه های مدیریت بحران مناطق مختلف شهرداری تهران121 شکل پ-7. مرکز مدیریت بحران شهرداری منطقه 2 تهران135 شکل پ-8. مرکز پشتیبانی مدیریت بحران شهرداری تهران122 شکل پ-9. احداث مرکز مدیریت بحران شهرداری منطقه 6 تهران136 شکل پ-10. پایگاه مدیریت بحران و سالن مانیتورینگ شهرداری منطقه 5 تهران136 شکل پ-11. نمای خارجی مرکز مدیریت بحران شهرداری شیراز122 شکل پ-12. نمای خارجی مرکز مدیریت بحران دانشگاه علوم پزشگی آذربایجان شرقی122 شکل پ-13. مرکز ستاد مدیریت بحران شهرداری منطقه 10 تبریز137 شکل پ-14. سالن اصلی مرکز مدیریت بحران استان گلستان138 شکل پ-15. ساختمان مدیریت بحران شهر کرمان122 شکل پ-16. ساختمان مرکز مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی اراک122 شکل پ-17. پروژه ساختمان اداره به مدیریت بحران استان آذربایجان غربی139 شکل پ -18: ماهواره ای از محل قرار گیری ساختمان مرکز مدیریت بحران140 شکل پ-19: محل قرار گیری ساختمان مرکز مدیریت بحران نسبت به خیابانهای شهر141 شکل پ-20: نقشه پلان ساختمان مرکز مدیریت بحران142 شکل پ-21: سالن مانیتورینگ و مرکز عملیات مدیریت بحران (طبقه پنجم) Operation Center125 شکل پ-22: اطاق جلسات تصمیمگیری در مدیریت بحران(طبقه پنجم) Decision Making Room125 شکل پ-23: سالن اپراتوری مرکز مدیریت بحران(طبقه پنجم) System Operation Room125 شکل پ-24: اطاق استراحت فرماندهان (طبقه ششم)144 شکل پ-25: محل فرود هلیکوپتر در بام ساختمان مرکز مدیریت بحران125 شکل پ-26: استفاده از جداساز لرزه ای برای کاهش نیروهای ناشی از زلزله در این ساختمان125 شکل پ-27: تصویر نمای ساختمان مرکز مدیریت بحران145 شکل پ-28: سالن اصلی مانیتورینگ مرکز مدیریت بحران146 شکل پ-29: سالن ارتباطات و مخابرات مرکز127 شکل پ-30: ژنراتورهای تولید برق مجزا از شبکه127 شکل پ-31: تصویر مسیر و راهرو زیرزمینی ورود و خروج به مرکز و پناهگاه147 شکل پ-32:تجهیزات تصفیه آب147 شکل پ-32: پلان نقشه های معماری طبقات همکف تا طبقه ششم127 شکل پ-33: اطاق استراحت و خواب128 شکل پ-34:اطاق مصاحبه و اطلاع رسانی149 شکل پ-35: اطاق پیشبینی وضعیت128 شکل پ-36: اطاق جلسات گروه های تخصصی128 شکل پ-37: نقشه موقعیت مرکز در شهر کوبه128 فهرست جداول عنوان صفحه جدول شماره 2-1: انواع سامانه‌های خورشیدی13 جدول شماره2-2: سایزبندی پنجره‌های خورشیدی برای سامانه‌های کسبمستقیم گرما و نور باتهویه و دیوارآبی17 جدول شماره 2-3: شیشهخورشیدی یکجداره برایسیستم‌هایکسبغیرمستقیم،دیوارهذخیرهگرمایی بدونتهویه21 جدول شماره 2-4: ضخامت پیشنهادی دیوار ترومب22 جدول شماره 2-5: ارتباط ضخامت دیوار ترومب و نوسانات تقریبی درجه حرارت فضا22 جدول شماره 2-6: اهمیت نسبی طرح در آب و هواهای مختلف22 جدول شماره2-7: طراحی برای حفظ آب42 جدول شماره 2-8: فعالیت‌هایی برای دستیابی به کارآیی سه عنصر انرژی، اقلیم، محیط و زیست بوم47 جدول شماره 2-1: تعریف شاخصهای مهم اولویت بندی در تعیین محل مرکز مدیریت بحران78 جدول شماره 4-2: مقایسه نتایج امتیاز بندی نقاط مختلف مورد بررسی80 جدول شماره 4-3: فضاهای لازم برای مراکز مدیریت بحران90 جدول شماره 4-4: شرایط انتخاب مصالح و نگهداری ساختمان در اقلیم گرم و خشک103 جدول شماره 4-5: شرایط اجرای ساختمان در اقلیم گرم و خشک103 جدول شماره 4-5: نتیجه‌گیری105 جدول شماره پ-1: مشخصات عمومی اداره مدیریت بحران استان اصفهان114 جدول شماره پ-2: مشخصات کالبدی - فضایی (مرکز مدیریت بحران فعلی استان اصفهان)114 جدول شماره پ-3: مشخصات کالبدی - فضایی (استان اصفهان، مرکز در حال ساخت)116 چکیده در قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور آمده است:بحران شرایطی است که در اثر حوادث، رخدادها و عملکردهای طبیعی و انسانی (به جز موارد موضوعه در حوزه‌های امنیتی و اجتماعی) به طور ناگهانی یا غیرقابل کنترل به وجود می‌آید و موجب ایجاد مشقت و سختی به یک مجموعه یا جامعه انسانی می‌گردد و بر طرف کردن آن نیاز به اقدامات اضطراری، فوری و فوق‌العاده دارد. فرآیند پیش بینی و پیشگیری از وقوع بحران برخورد و مداخله در بحران و سالم سازی بعد از وقوع بحران را مدیریت بحران گویند. مدیریت بحران علمی کاربردی است که به وسیله مشاهده سیستماتیک بحرانها و تجزیه و تحلیل آنها در جستجوی یافتن ابزاری است که بوسیله آنها بتوان از بروز بحران ها پیشگیری نمود و یا در صورت بروز آن در خصوص کاهش اثرات آن آمادگی لازم امداد رسانی سریع و بهبودی اوضاع اقدام نمود .مدیریت بحران شامل چهارمرحلهپیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی و بازتوانی تعریف شده است. مدیریت بحران نقش بسیار اساسی و تعیین کننده ای در مدیریت هر استان و شهرستان قبل و بعد از وقوع بحران بر عهده دارد و وظایف خطیری را دنبال میکند. بنابراین لازم است مرکز مدیریت بحران ویژگیهای خاص عملکردی داشته باشد تا به نحو احسن بتواند وظایف چهارگانه خود را انجام دهد. طبیعی است چنین مرکزی باید از لحاظ تامین زیرساختهای انرژی مانند آب، برق، گاز و مخابرات خود کفا باشد تا در صورت وقوع حادثه، کنترل و مدیریت حادثه را به سادگی انجام دهد. در این پایان نامه، با توجه به ویژگیهای عملکردی یک مرکز مدیریت بحران، طراحی داخلی و خارجی و محوطه آن به گونه ای انجام شده است که: الف-حداکثر مفاهیم پایداری طرح در آن لحاظ شده باشد. ب-حداکثر استفاده از انرژی های نو و با اصل خودکفایی در تامین انرژی در آن بعمل آمده باشد. ج-از لحاظ زیبا شناختی، استحکام و مقاومت در برابر بروز حوادثی نظیر زلزله و همچنین پدافند غیر عامل نیز قابل قبول باشد. د-متناسب با اقلیم باشد. واژه‌های کلیدی: مدیریت بحران، معماری پایدار، مرکز مدیریت بحران. فصل اول مقدمه و معرفی مراکز مدیریت بحران1-1: مقدمه1-2: طرح مسئلهمراکز مدیریت بحران مهمترین پایگاه امداد رسانی و تصمیم گیری در امور مختلف مرتبط با حوادث طبیعی و انسان ساز به منظور جلوگیری از کاهش اثرات، وقوع حوادث و خدمات رسانی در امر مدیریت بحران در طول سال در هر منطقه از کشور میباشند و بعنوان محل استقرار مدیران، تجهیزات، عوامل مدیریتی و عوامل امدادی از جمله پلیس راه، هلال احمر، اورژانس و پایگاه هواشناسی، آتش نشانی و همچنین مرکز مدیریت امداد و نجات، ایفای نقش مینمایند و به عنوان مراکز پایش، مانیتورینگ، نظارت و تصویری، غیر تصویری و مراکز عملیات کنترل و مدیریت نیز بکارگرفته میشوند. بدین ترتیب مراکز مدیریت بحران مراکز کلیدی در شبکه شهرها و روستاهای کشور و راههای بین شهری محسوب میشوند. فرم کلی کالبدی ساختمان این مراکز از جهات بسیار زیادی با سایر ساختمانها و تاسیسات متداول عمرانی و ساختمانی دولتی مشابهند ولی عملکرد آنها کاملاً متفاوتند و اساساً شامل عملکردهای فضایی متنوع مانند اداری، اقامتی، امدادی، محل استقرار تجهیزات، مراکز مانیتورینگ، مراکز نظارتی و اطاقهای مجهز به سامانه های صدا و سیما می باشند. به دلیل نبود مدارک مدون برای طراحی مراکز مدیریت بحران، نه تنها در کشور بلکه در دنیا، معمولاًمهندسانطراحناگزیربهاستفادهاز آییننامههای ساختمانی غیر مرتبط داخلی یا کشورهایمختلفبودهاند. وضع موجود مراکز فعلی مدیریت بحراندر ایران به عنوان مراکزی که نقش کلیدی در تصمیم گیری و رفع بحران را ایفا می نمایند از لحاظ کالبدی، عملکردی، زیبایی و توجهات بومی و اقلیمی نامناسب است. سیمای عمومی این مراکز در ایران، غالباً وضع ناهنجاری دارد. همچنین نداشتن حداقل فضاهای استاندارد، مطلوب و متناسب با عملکردهای مختلف یک مرکز استاندارد مدیریت بحران و ناسازگاری ساختمان این مراکز با شرایط اقلیمی و عدمتوجهبهعوامل زیست محیطیدر مراکز موجود، کاملاً مشهود استکه همه این موارد هم از نظر «کالبدی –فضایی»ایجاد مسئله کرده و هم به لحاظ کارکردی مشکل آفریده است. از جمله مواردی که برای ضرورت این امر می توان برشمرد عبارت اند از:
1-3: اهدافپژوهشبررسی وضعیت مراکز مدیریت بحران در ایران و برخی کشورهای توسعه یافته در راستای ارزیابی، اطلاع و آگاهی از وضعیت موجود ساختمان این مراکز از لحاظ دارا بودن فضاهای استاندارد مورد نیاز و همچنین بررسی ارزش های فضایی این مراکز از نظر بصری، بررسی میزان مطابقت و همسازی ساختمان با اقلیم منطقه و توجه به وضعیت زیست محیطی و عوامل پایداری و مبحث بهینه سازی مصرف انرژی و... می باشد. در نهایت ساماندهی مراکز مدیریت بحران کشور از اهداف کلان آن است که ضمن ایجاد ترتیبی نو در فرایند شکل گیری یک مرکز مدیریت بحران و با بهره گیری از استانداردهای سایر کشورهای توسعه یافته، مطالعات تطبیقی و انطباق آن با ارزش های ایرانی- اسلامی و بومی سازی آن به نوسازی و بهسازی مراکز مدیریت بحران با توجه به امکان و استعداد بالقوه جهت داده شود. از جمله اهداف کلان این پژوهش به شرح زیر است: · تدوین معیارها و استانداردهای حداقل برای فضاهای مورد نیاز یک مرکز مدیریت بحران · بررسی و شناخت اصول و ضوابط طراحی مراکز مدیریت بحران · بهینه سازی مصرف انرژی جهت کاهش و کنترل هزینه ها به وسیله طراحی اقلیمی و استفاده از انرژی های تجدید پذیر · به حداقل رساندن اثرات منفی محیطی ایجاد شده از طریق عملیات ساخت و نگهداری و بهره برداری از ساختمان این مراکز 1-4: سوالات پژوهش 1. ضروت مطالعه و شناخت یک مرکز مدیریت بحران چیست؟ 2. تاثیر کیفیت فضاهای معماری بر عملکرد عوامل انسانی چگونه حاصل گردد؟ 3. چگونه امکان دستیابی به فضایی با استانداردهای جهانی و منطبق بر نیازهای بومی و سرزمینی محقق شود؟ 1-5: تعریف واژگان و اصطلاحات پژوهشهر یک از واژگان زیر ممکن است دارای معانی و مفاهیم گسترده تری باشند، لیکن در این پژوهش تعریفی که به کار می رود انتخاب شده است. مدیریت بحران: فرآیند پیش بینی و پیشگیری از وقوع بحران برخورد و مداخله در بحران و سالم سازی بعد از وقوع بحران را مدیریت بحران گویند. به بیان دیگر، مدیریت بحران علمی کاربردی است که به وسیله مشاهده سیستماتیک بحرانها و تجزیه و تحلیل آنها در جستجوی یافتن ابزاری است که بوسیله آنها بتوان از بروز بحران ها ، پیشگیری نمود و یا در صورت بروز آن در خصوص کاهش اثرات آن آمادگی لازم امداد رسانی سریع و بهبودی اوضاع اقدام نمود. معماری پایدار: معماری ایست که به مسائلمحیطیخودپاسخ دهد و حداقل صدمات و آثار منفی را برای محیط زیست داشته باشد. چنین معماری ایعلاوهبرداشتنفضاهایاستاندارد موردنیاز، تمامامکاناتونیازهایزیرساختیبرایخودکفاییمجموعهازقبیلانرژی،آب،برق،ارتباطات،مخابراتو...کههمهازالزاماتزیرساختیدرمدیریتبحرانهستند را در خود جای دهد. معماریپایدار"بهطورکلیبهصورتیکطرحخودکفاوکم هزینه از نظر مصرفانرژیمعرفیمیشود. بنابراین فضای ساخته شده بر این اساس نه تنها در مقابل عوامل نامساعد جوی، عملکرد خوبی خواهد داشت (پایداری محیطی)، بلکه از لحاظ اقتصادی هم به جهت کاهش مصرف انرژی های فسیلی به صرفه تر (پایداری اقتصادی) و همچنین یک محیط کاری انسانی سالم و زیبا برای کارکنان خود فراهم خواهد کرد. (پایداری اجتماعی) در نتیجه در یک معماری پایدار هر سه بعد پایداری، یعنی پایداری محیطی، اقتصادی و اجتماعی لحاظ شده است. Sustain: حمایت، زنده نگه داشتن، ادامه دادن مستمر (لانگمن، 2003) Sustainable:پایداری،صنفیکهچیزیراتوصیفمیکندکهباعثآرامشوتغذیهو تأمینزندگیودرنتیجهبهتداومزندگیوطولانیکردنآنمنجرمیشود (لانگمن، 2003). مرکز مدیریت بحران: در یک تعریف کلی، مرکز مدیریت بحران مکانی است که هماهنگی اطلاعات و منابع در آن صورت میگیرد. در واقع این مرکز یک منصب فرماندهی بحران نیست، بلکه مرکزی است که تصمیمگیریها جهت هماهنگی و مدیریت در آن تسهیل میشود.در واقع یک مرکز مدیریت بحران محیطی فیزیکی است که نمایندگان سازمانهای دخیل در امر مدیریت بحران، در زمان وقوع حادثه در آن گرد هم جمع میشوند تا پاسخگویی، فعالیتهای امدادی و بازسازی و تامین و تخصیص منابع را هماهنگ کنند(حسنی 1392). فصل دوم مبانی نظری و مروری بر تحقیقات و مطالعات انجام شده2-1-مقدمه در این فصل سعی بر آن است با گذاری تاریخی از شیوه های ایجاد امنیت و کاهش عوامل بحران زا و سیر تحولات آن در سرزمینمان آشنا گردید. از این روی مطالعه و در پی آن شناخت هر چه بیشترموضوع اهمیت و حساسیت آن را چه به لحاظ موضوعی و چه به لحاظ عملکردی روشن می سازد، تا با دیدگاهی جامع در روند طراحی مجموعه ای متشکل از اجزایی که در هماهنگی با هم زاده شده، خلق گردد. طراحی یک مرکز مدیریت بحران را می توان از دیدگاه های مختلفی مورد بررسی قرار داد. رویکرد اصلی این پایان نامه در بین شیوه های مختلف تاثیرگذار در طراحی چنین فضایی، معماری پایدار می باشد، معماری پایدار که در سده اخیر مورد توجه بیشتر معماران و شهرسازان قرار گرفته فضاهای غالب معماری و شهرسازی را مشروط کرده است این پایان نامه بر آن است تا با نگاه ویژه ای به معماری پایدار و اصول حاکم بر آن طراحی یک مرکز مدیریت بحران را به انجام رساند. لذا ابتدا به اصول ویژه معماری پایدار و ضوابط مرتبط با آن پرداخته شده است و سپس مبانی مورد نیاز در طراحی فضای مرکز مدیریت بحران مستقلا مورد بررسی قرار گرفته است. 2-2- پیشینه تحقیق 2-2-1- تعاریفی به لحاظ مبانی نظری2-2-1-1- درتعریفکوتاهوموجز،پوجانتومیتراف بحرانراچنینتعریفمیکنند "ازهمگسیختگیکهبهصورتفیزیکیبرکلیکسیستماثرمیگذاردو مفروضاتپایهای،احساسوجودذهنیومحورحیاتیوجودآنراموردتهدید قرارمیدهد. (Pauehant & Mitroff, 1992) 2-2-1-2- بحرانها ممکن است در دو محیط داخلی یا خارجی بوده و از حیث ماهیت به اجتماعی - سازمانی و یا فنی - اقتصادی تقسیم می شود.از ترکیب محیط و ماهیت ذکر شده چهارحوزه بحران به شرح زیر بدست می آید که باید پیش بینی ها و تصمیمات لازم برای هر کدام اتخاذ نمود: 1- بحران فنی - اقتصادی داخلی 2- بحران سازمانی - اجتماعی داخلی 3- بحران فنی - اقتصادی خارجی 4- بحران سازمانی - اجتماعی خارجی)رضائیان، 1385) 2-2-1-3- ریچارد راجرز" ساختمانها مانند پرندگان هستند که در زمستان پرهای خود را پوش داده وخود را باشرایط جدید محیط وفق میدهندو بر اساس آن سوخت و سازشان را تنظیم می‌کنند" (محمودی، 1388) 2-2-1-4- نورمن فاستر"طراحی پایدار یعنی حداکثر کارایی با حداقل ابزار در اکولوژیدقیقا مصداق همان ضرب المثل که می‌گویند((کمتر، بیشتر است)) طراحی پایدار یعنی استفادهٔ ایده آل از ابزار معماری جهت صرفه جویی در انرژی به جای استفاده از سیستمهای مکانیکی زائد که جهان را به سوی گرمتر شدن هدایت مینمایند". 2-2-1-5- چارلز جنکسCharles Jencks، در ارتباط با اهداف سه گانه بیان شده در معماری پایدار Sustainable Architecture (محیطی، اجتماعی، اقتصادی)، قائل به شش اصل کلی است و عقیده دارد که با رعایت این اصول می توان به یک معماری پایدار رسید؛ اصول شش گانه جنکس Jencks عبارتند از: "حفظ انرژی بنا باید طوری ساخته شود که نیاز ساختمان به سوخت های فسیلی را به حداقل برساند". "هماهنگی با اقلیم بناها باید طوری طراحی شوند که با اقلیم و منابع انرژی موجود در محل احداث، هماهنگی داشته باشند". "کاهش استفاده از منابع جدید مصالح" (ساختمان ها باید طوری طراحی شوند که میزان استفاده از منابع جدید را تا حد ممکن کاهش دهند و در پایان عمر مفید خود، برای ساخت بناهای جدید، به عنوان منبع جدید به کار روند). "برآورد نیازهای ساکنان" (در معماری پایدار Sustainable Architecture، برآورده شدن نیازهای روحی و جسمی ساکنان از اهمیت خاصی برخوردار است(. "هماهنگی با سایت" (بنا باید با ملایمت در محیط زمین خود قرار گیرد و با محیط اطراف سنخیت داشته باشد.) جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |
