فهرست مطالب
مقدمه. 1
کلیات.. 2
1-1مقدمه. 2
1-2 بیان موضوع. 4
1-3 سابقه و ضرورت انجام تحقیق. 6
1-4 خلاصه فصل. 7
فصل دوم8
مباحث عمومی شبکههای حسگر بیسیم و الگوریتم کلونی مورچگان. 8
1-2معرفی شبکههای حسگر بیسیم8
2-2 معماری حسگر. 9
2-3 کاربرد9
2-4 اجزای سختافزاری شبکههای حسگر. 11
2-5 روشهایانتشاراطلاعاتدرشبکههایحسگر بیسیم12
2-5-1 روشهمهپخشی. 12
2-5-2 روششایعهپراکنی. 12
2-5-3 روش SPIN113
2-5-4 روشپخشمستقیم13
2-5-5 روشمسیریابیجغرافیایی. 13
2-5-6 روشانتشاربیروندهنده14
2-5-7 روشانتشارجذبیکمرحلهای.. 14
2-5-8 روش LEACH.. 14
2-5-9 روش EDDD.. 14
2-6 محدودیتهای سختافزاری شبکههای حسگر بیسیم15
2-7 انرژی مصرفی در شبکههای حسگر بیسیم15
2-8 الگوریتم کلونی مورچگان. 16
2-9 ویژگیهای الگوریتم کلونی مورچگان. 17
2-10 کاربردهای الگوریتم کلونی مورچگان. 18
2-11-1 مسیریابی شبکههای کامپیوتری با استفاده از ACO.. 18
2-12 فلوچارت کلونی مورچگان. 19
2-13 خلاصه فصل. 20
فصل سوم21
مروری بر کارهای گذشته. 21
3-1 بهینهسازی مصرف انرژی در شبکههای حسگر بیسیم با استفاده از الگوریتم ژنتیک... 21
3-2 بهینهسازی انرژی با روشی مبتنی بر بازی اقلیت و اتوماتای یادگیری سلول. 21
3-3 بهینهسازی انرژی در ارتباطات در شبکههای حسگر بیسیم21
3-4 بهینهسازی انرژی با تحویل چند داده22
3-5 بهینهسازی انرژی با جلوگیری از چاههای انرژی و توزیع غیر یکنواخت گرهها22
3-6 الگوریتم مسیریابی برای شبکههای حسگر بیسیم22
3-7 مسیریابی قابل اعتماد و کارآمد در شبکههای حسگر بیسیم23
3-8 بیوگرافی از مسیریابی ترکیبی الهام گرفته از الگوریتم بهینهسازی باکتری.. 23
3-9 بهینهسازی انرژی با استفاده از تکنیک تجمیع دادهها23
3-10 مصرف قدرت و افزایش طول عمر شبکه در حین ارتباط گرههای حسگر در wsn. 24
3-11 اعتبار و کیفیت سرویس با استفاده از الگوریتم کلونی مورچگان. 24
3-12 بهینهسازی انرژی بر اساس تاریخچهای از پروتکل کنترل پنجره24
3-13 برای به دست آوردن بهترین ارتباط در شبکههای حسگر بیسیم با استفاده از الگوریتم ژنتیک و مقایسه و تجزیه و تحلیل 25
3-14 بهینهسازی انرژی بر اساس مکانیزم مسیریابی برمبنای اتصال و مکان. 25
3-15 بهینهسازی انرژی با استفاده از سیستم فازی.. 26
3-16 بهینهسازی انرژی با استفاده از شمای حفظ مکان مبدا26
3-17 خلاصه فصل. 26
فصل چهارم27
آزمایشهاوارزیابینتایج. 27
4-2اطلاعات مربوط به شبکه. 27
4-3 شرایط الگوریتم28
4-4پروتکل پیشنهادی.. 28
4-4-1ارسال مجدد antها به درون شبکه. 29
4-4-2انتخابPROXY برای نودهای ایزوله. 29
4-5متوسطمصرفانرژی.. 30
4-6متوسطتعدادنودهایزنده30
4-7طولعمرشبکه. 31
4-8مجموعهآزمایشیومحیطپیاده سازیواجرا.. 32
4-9خلاصه فصل. 32
بحث و نتیجهگیری.. 33
6-1 نتیجهگیری.. 33
6-2 پیشنهادات.. 34
منابع.. 35
فهرست جدول
جدول
4-1پارامترهای
پیادهسازی................................................................................................................................39
فهرست شکل
شکل 2-2 روش همه پخشی. 12
شکل 2-3روش شایعه پراکنی. 13
شکل 2-4 حرکت مورچگان در انتخاب کوتاهترین مسیر. 17
شکل 2-6 فلوچارت کلونی مورچگان. 20
شکل 4-1 نودهای وکیل. 30
فهرست نمودار
نمودار 4-1 درصد متوسط انرژی مصرف هر نود30
نمودار 4-2 متوسط نودهای زنده31
نمودار 4-3متوسط طول عمر شبکه. 31
چکیده
ﺍﻣــﺮﻭﺯﻩ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯﺷــﺒﮑﻪهای ﺳﻨسور ﺑــﻲﺳــﻴﻢ (Wireless Sensor
Network) ﺑﻪ ﺷﮑﻞﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍی ﺭﻭ ﺑﻪ ااست. ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻏﺎﻟﺐ ﺍﺯ ﺑﺎﻃﺮی ﺑﺮﺍی
ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻧﺮﮊی ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺍﻳﻦ ﺳﻨﺴﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨــﻴﻦ ﻋــﺪﻡ ﺩﺳﺘﺮﺳــﻲ ﺁﺳــﺎﻥ ﺑــﻪ
ﺳﻨﺴــﻮﺭﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﺴــﻴﺎﺭی ﺍﺯ ﺍﻳــﻦ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩﻫﺎ، ﻣﻬﻨﺪﺳﺎﻥ ﻭ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻃﺮﺍﺣﻲ
پروتکلﻫﺎی ﻣﺴـﻴﺮﻳﺎﺑﻲ ﺑﺎ خصوصیات انرژی مصرفی کم و افزایش طول عمر شبکه
ترغیب شدهاند. ﺍﻳﻦ تحقیق، ﻳﮏ ﭘﺮﻭﺗﮑـﻞ ﻣﺴـﻴﺮﻳﺎﺑﻲ ﺗﻮﺯﻳـﻊﺷـﺪﻩ ﺭﺍ ﺑـﺮ ﺍﺳﺎﺱ
ﺭﻭﺵ الگوریتم کلونی ﻣﻮﺭﭼﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﺬﮐﻮﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ میدﻫﺪ.
الگوریتم کلونی مورچگان یک الگوریتم متاهیوریستیک میباشد که توسط دوریگو و
همکارانش برای حل برخی مشکلات ترکیبی بهینه سازی مانندمسئله فروشنده دوره
گرد معرفی شد. الگوریتم کلونی مورچگان یکسری ویژگیهایی از جمله محاسبه
توزیعی ، خودسازماندهی و بازخورد مثبت دارد که برای جستوجوی مسیر در
شبکههای ارتباطی کاربرد دارد.
در نهایت پروژه خود را با زبان قدرتمند متلب پیادهسازی کرده و
شبیهسازیهای خود را ارائه نمودیم. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﮐﺎﻫﺶﻧﺰﺩﻳﮏ به %۴۰ ﻣﺼﺮﻑ
ﺍﻧﺮﮊی ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ 3ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻃﻮﻝ ﻋﻤﺮ ﺷﺒﮑﻪ را نسبت به حالت عادی نشان میدهد.
کلماتکلیدی : شبکه های حسگر بیسیم،الگوریتم کلونی مورچگان، مصرف انرژی
فصل اول
کلیات
1-1مقدمه
امروزهبحثسیستمهایکنترلونظارتازراهدوریکیازمباحثپرچالشدرزمینهعلومالکترونیککامپیوترمیباشد،
لذاتحقیقاتدرهرزمانیبهدنبالراهحلیمیباشدتاشرایطخاصوانتظاراتمدنظرراپاسخدهد؛درشرایطوکیفیتکارییکسانهرچهنسبتهزینهبهکارائیپائینترباشد،همانقدرمحبوبیتآنشیوهبالاترخواهدرفت. برایاگاهیازتغییراتمحیطاطرافویاوضعیتهرمجموعهنیازمندیکسریتجهیزاتیهستیمکهبعنوانحسگرشناختهمیشوندواینهاتغییرات مدنظر )تغییراتفیزیکییاشیمیائی)
رادرقالبیکپاسخ،بهمنظوراندازهگیریمیزانتغییراتویاوجودآن،ارائهمیدهند.پسازجمعآوریاطلاعاتموردنیازمیتوانسایرعملیاترابراساسپاسخارائهشدهانجامداد.
پیشرفتهایاخیردرزمینهالکترونیکومخابراتبیسیمباعثشدهبتوانیمگرههایحسگرچندکاره،باتوانمصرفیپائینوهزینهکمداشتهباشیمکهازنظراندازهخیلیکوچکهستندوبرایمسافتهایکوتاهمیتوانندباهمارتباطبرقرارکنند.اینگرههایحسگرکوچکطبقنظریهشبکههایحسگر،دارایتجهیزاتحسکردن،پردازشدادههاومخابرهآنهاو
همچنینمنابعانرژیودادهمحور میباشند. تفاوتاصلیشبکههایحسگرباسایرشبکههادرماهیتداده–محورپردازشیبسیارمحدوددرآنهاستکهموجبشدهتاروشهایمطرحشدهجهتانتقالدادههادرسایرشبکههاوحتیشبکههاییکهتاحدزیادیساختاریمشابهشبکههایحسگردارند
(مانندشبکههایموردی)
،دراینشبکههاقابلاستفادهنباشند.روندتوسعهاینشبکههادرحدیاستکهمطمئنااینشبکههادرآیندهنزدیک،نقشمهمیرادرزندگیروزمرهماایفاخواهندکرد.ازکاربردهاییکهدرحالحاضربرایشبکهحسگرمطرحمیشودوروزبهروزبرتعدادشانافزوده
میشود،میتوانبهکاربردهایینظیرعملردیابیدرمحیطهایگستردهجغرافیایی،سیستمهایامنیتی،نظارتبرسازههایبزرگ،نظارتبربیماراندارایوضعیتحساس،نظارتبرپارامترهایمحیطیدرمناطقیکهحضورانساندرآنهاخطرناکاستوبسیاریکاربردهایدیگراشارهکرد.شبکههایحسگردرواقعتجمعتعدادزیادیازگرههایحسگرمیباشندکهدرمحیطپراکندهشدهاندوهرکدامبهطورخودمختاروباهمکاریسایرگرههاهدفخاصیرادنبالمیکنند.گرههابههمنزدیکهستندوهر
گرهایباگرهدیگریمیتواندارتباطبرقرارکندواطلاعاتخودرادراختیارگرهدیگریقراردهدودرنهایتوضعیتمحیطتحتنظر،بهیکگره
مرکزیگزارشمیشود .تکنیکهاوشیوههایمورداستفادهدرچنینشبکههایوابستگیشدیدیبهماهیتکاربردشبکهداردوساختارتوپولوژیشبکه،شرایطجویومحیطی،محدودیتهاو ... عواملموثریدرپارامترهایکاراییوهزینهشبکهمیباشند.لذاامروزهدرسرتاسردانشگاههایمعتبرومراکزتحقیقاتیکامپیوتری،الکترونیکیوبخصوصمخابراتی،شبکههایحسگربیسیم،یکزمینهتحقیقاتیبسیارجذابوپرطرفدارمحسوبمیشود.تحقیقاتوپیشنهاداتزیادیدرمباحثمختلفارائهشدهاستوهمچنانحجمتحقیقاتدراینزمینهسیرصعودیدارد .هدفاصلیتمامیاینتلاشهاوارائهراهکارها،داشتنسیستمیباشیوههایکنترلیساده،آسانوباهزینهپائینمیباشدکهدرنهایتباپاسخگوییبهنیازمندیهایمابتوانددرمقابلمحدودیتها
(پهنایباند،انرژی،دخالتهایمحیطی،
فیدینگو...)ایستادگیکندوشرایطکلیراطبقخواستههاوتمایلاتما (انتقالحجمزیاداطلاعاتپرمحتوا،بقاءپذیریو
طولعمربالا،هزینهپائینرافراهمسازد.لذامحققینجنبههایمختلفراتحلیلوبررسیمینمایندوسعیمیکنند
ایدههایبهینهوکارارااستخراجکنند.اینایدههامیتوانندازمحیطوحشاطرافمانالهامگرفتهشدهباشدوبااستفادهازقوانینریاضیونظریاتتئوریوآماریمیتوانآنهاراتحلیلنمود.
بهدلایلذکرشدهدربالا،بحثشبکههایحسگردرحالحاضریکیازمباحثداغدرمحافلعلمیاستوروزبهروزبرنیزدر
IEEEتعدادمقالههاییکهدراینموردمنتشرمیشوندافزودهمیگردد.درسالهایاخیرنیزچندکنفرانسمعتبر
در همینزمینهبرگزارشدهاست. یکیازچالشهایمطرحدرزمینهشبکههایحسگر،نحوهمسیریابیوانتقالاطلاعاتجمعآوریشده،درگرههایاینشبکههاست.
ازآنجاییکهاینشبکههاازلحاظمیزانانرژیقابلدسترسیومنابعپردازشیموجود،محدودیتدارند،
نمیتوانازروشهایمطرحشدهبرایسایرشبکهها،درشبکههایحسگراستفادهکرد.
الگوریتم کلونی مورچگان یک الگوریتم متاهیوریستیک میباشد که
توسط دوریگو و همکارانش برای حل برخی مشکلات ترکیبی بهینهسازی مانند مسئله
فروشنده دورهگرد معرفی شد. الگوریتم کلونی مورچگان یکسری ویژگیهایی از
جمله محاسبه توزیعی، خودسازماندهی و بازخورد مثبت دارد که برای جستوجوی
مسیر در شبکههای ارتباطی کاربرد دارد.]