مدلی برای زنجیره تامین پایدار در صنعت فرش ماشینی ایران

پنجشنبه, ۶ مهر ۱۳۹۶، ۰۷:۴۵ ق.ظ

مدلی برای زنجیره تامین پایدار در صنعت فرش ماشینی ایران

چکیده:

امروزه فشارهای زیادی به شرکت ها برای توجه به مسائل زیست محیطی و مسئولیت های اجتماعی وارد شده است. با توجه به اهمیت این مسائل و اهمیت مسئله مالی برای شرکت ها، بحث پایداری زنجیره تامین مطرح گردیده است. پایداری اشاره به توجه همزمان به این ابعاد دارد. با توجه به اهمیت عملکرد زنجیره تامین، بررسی رابطه عملکرد زنجیره تامین با پایداری زنجیره تامین دارای اهمیت زیادی می باشد. از طرف دیگر بررسی نقش توانمندسازها در این رابطه از موارد دیگری است که در مدل اصلی تحقیق به آن پرداخته می شود. هدف اصلی این تحقیق ارائه مدلی جهت تبیین رابطه توانمندسازها با عملمرد زنجیره تامین در صنعت فرش ماشینی ایران می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی می باشد. در این تحقیق بعد از شناسایی سنجه های پایداری، سنجه های عملکرد زنجیره تامین و توانمندسازهای زنجیره، با استفاده از تکنیک دلفی آن ها را مورد جرح و تعدیل قرار داده شد. درمرحله دوم پرسشنامه ای بر مبنای طیف لیکرت طراحی گردید و بین 217 شرکت داری بیش از 50 نفر کارگر در زنجیره تامین صنعت فرش ماشینی توزیع گردید. سپس سنجه های عملکرد و توانمندسازهای زنجیره با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی دسته بندی شدند. در نهایت با استفاده از نرم افزار آموس به بررسی مدل تحقیق پرداخته شد. با توجه به مدل نهایی تحقیق مشخص شد که توانمندسازها دارای تاثیر مستقیم روی پایداری نیستند و از طریق عملکرد روی پایداری تاثیر دارند. به عبارت دیگر عملکرد نقش میانجی را بین توانمندسازها و پایداری ایفا میکند. از بین توانمندسازها از نظر اهیمت، مدیریت دانش و اطلاعات و روابط مناسب از مابقی عوامل مهمتر بود. تفاوت اهمیت بین عوامل عملکرد زنجیره تامین و ابعاد پایداری معنادار نبود.

کلید واژه:

زنجیره تامین پایدار (sustainable supply chain)، عملکرد زنجیره تامین (supply chain performance)، توانمندسازهای زنجیره تامین (supply chain driver)، تحلیل عاملی(factor analysis).

فهرست مطالب:

فصل اول: کلیات تحقیق..

1-1- بیان مسئله. 1

2-1- اهمیت و ضرورت موضوع:2

3-1- گزاره‌های تحقیق:3

1-3- 1- پرسش‌های تحقیق:3

2-3-1 هدف‌های تحقیق یا نتایج مورد انتظار:3

4-1- روش کلی تحقیق:4

1-4-1- قلمرو مکانی-جامعه تحقیق:4

2-4-1- قلمرو زمانی تحقیق:4

3-4-1- روش نمونه گیری و تخمین حجم نمونه:4

4-4-1- روش‌های گردآوری داده‌ها و ابزار مورد استفاده برای آن:5

5-4-1- روش‌های تحلیل داده‌ها:5

5-1- شرح واژه‌ها و اصطلاحات تحقیق:5

فصل دوم: ادبیات تحقیق..

2- مقدمه:6

1- 2- زنجیره تأمین چیست؟. 6

2-2- اندازه گیری عملکرد زنجیره:7

3-2- توانمندسازهای زنجیره تأمین:22

4-2- پایداری چیست؟. 26

1-4-2- مدل‌های پایداری:29

2-4-2- روش‌های اندازه گیری پایداری:34

5-2- بررسی ارتباط بین متغیرهای تحقیق.. 53

6-2- صنعت فرش ایران.. 58

7-2- جمع بندی:61

فصل سوم: روش شناسی تحقیق..

3- مقدمه. 63

1-3- مراحل انجام تحقیق.. 63

2-3- قلمرو زمانی و مکانی تحقیق.. 64

3-3- مدل مفهومی تحقیق.. 65

4-3- متغیرهای تحقیق.. 66

5-3- گزاره‌های تحقیق.. 73

6-3- روش شناسی تحقیق.. 74

7-3- جامعه و نمونه پژوهشی و آماری.. 74

1-7-3- جامعه آماری.. 74

2-7-3- نمونه آماری.. 75

8-3- ابزار و روش گردآوری داده‌ها77

9-3- روایی و پایایی.. 77

1-9-3- پایایی.. 77

2-9-3- روایی.. 77

10-3- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها77

1-10-3- بررسی توصیفی، کفایت نمونه گیری و ماتریس همبستگی.. 78

2-10-3- طراحی ساختار تحقیق و مدل یابی معادلات ساختاری.. 78

3-10-3- تحلیل عاملی تأییدی.. 78

4-10-3- برازش ساختار تحقیق.. 78

11-3- جمع بندی.. 80

فصل چهارم : تحلیل داده ها و ارزیابی مدل کلی تحقیق..

4-مقدمه:81

1-4- آمار توصیفی.. 81

1-1-4- آمار توصیفی خبرگان اول:81

2-1-4 نتایج دلفی:82

3-1-4- نمونه آماری دوم. 89

4-1-4- تحلیل توصیفی داده‌ها:90

2-4- ساختار تحقیق.. 93

3-4- آمار استنباطی.. 93

1-3-4- شناسایی شاخص‌های اصلی برای ابعاد مختلف تحقیق.. 93

2-3-4- تحلیل عاملی تاییدی.. 96

3-3-4- اثرات مستقیم و غیر مستقیم.. 182

4-4- جمع بندی:184

فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات...

5- مقدمه. 185

1-5- مروری بر مراحل انجام تحقیق.. 185

2-5- یافته‌های تحقیق.. 186

1-2-5- پایایی و روایی سازه ابعاد مدل تحقیق.. 186

2-2-5- پاسخ به پرسش های تحقیق.. 187

3-2-5- بررسی فرضیات تحقیق.. 188

3-5- بحث در مورد یافته‌های تحقیق.. 173

4-5- تحلیل خبرگان درباره وضعیت فعلی صنعت... 174

5-5-پیشنهاد‌هایی برای اجرا176

6-5- پیشنهاد‌هایی برای تحقیقات آتی.. 177

7-5- محدودیت‌های تحقیق.. 177

8-5- جمع بندی.. 177

فهرست منابع:

فهرست اشکال:

شکل 1-2: مدل پایداری سود سه‌گانه (TBL)30

شکل 2-2: مدل پایداری تو در تو (آشیانه‌ای)30

شکل 3-2: مدل پایداری مرزهای شکست... 31

شکل 4-2: مدل پایداری سود سه‌گانه و جنبه‌های حامی آن (TBL + Facets)31

شکل 5-2: مدل پایداری کفایت اقتصادی.. 32

شکل 6-2: مدل پایداری خانه مدیریت زنجیره تأمین پایداری.. 33

شکل 7-2: مدل پایداری خانه مدیریت زنجیره تأمین پایداری.. 34

شکل 8-2: شاخص‌های اندازه گیری پایداری در بخش کشاورزی.. 53

شکل 9-2 نمایی از فرش.... 59

شکل 1-3- مراحل انجام تحقیق.. 64

شکل 2-3 مدل مفهومی تحقیق.. 66

نمودار 3-3: درصد شرکتهای ریسندگی، رنگرزی و بافندگی در استان های مختلف... 76

نمودار 1-4: درصد شرکت ها در جامعه. 89

شکل 2-4: ساختار تحقیق.. 93

شکل 3-4 : تحلیل عاملی تاییدی توانمندسازهای زنجیره تامین.. 97

شکل 4-4: تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول سنجه های عملکرد زنجیره تامین.. 100

شکل 5-4: تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم سنجه های عملکرد زنجیره تامین.. 101

شکل 6-4: تحلیل عاملی مرتبه اول تاییدی سنجه های پایداری.. 105

شکل 7-4: تحلیل عاملی مرتبه دوم تاییدی سنجه های پایداری.. 106

شکل 8-4: تحلیل عاملی مرتبه اول مدل نهایی.. 109

شکل 9-4: تحلیل عاملی مرتبه دوم مدل نهایی.. 110

شکل 1-5: ساختار تحقیق.. 186

شکل 2-5: مدل نهایی تحقیق.. 170

فهرست جداول:

جدول 1-2: تعاریف مدیریت زنجیره تأمین.. 6

جدول 2-2: مدل‌های ارزیابی عملکرد. 8

جدول 3-2: سنجه‌های ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین.. 11

جدول 4-2: توانمندسازهای زنجیره تأمین.. 22

جدول 6-2: تعاریف پایداری.. 27

جدول 7-2: فعالیت‌های مرتبط با پایداری.. 28

جدول 8-2: روش‌های ارزیابی پایداری.. 41

جدول 9-2: شاخص‌های اندازه گیری پایداری.. 48

جدول 10-2: نتایج تحقیقات در رابطه با رابطه مدیریت محیطی و عملکرد مالی و اقتصادی شرکت... 54

جدول 11-2: رابطه مسئولیت اجتماعی موسسه و عملکرد شرکت... 55

جدول 1-3: انواع مدل‌ها بر اساس شاخص.... 65

جدول 2-3 متغیرهای مستقل.. 66

جدول 3-3 متغیرهای میانجی.. 67

جدول 4-3 متغیرهای وابسته. 71

جدول 5-3: درصد شرکتهای ریسندگی، رنگرزی و بافندگی در استان های مختلف... 75

جدول 6-3 پایایی درونی تحقیق.. 77

جدول 7-3 : معیارهای اعتبارسنجی مدل‌های اندازه‌گیری.. 78

جدول 8-3: معیارهای اعتبارسنجی مدل ساختاری.. 80

جدول 1-4: آمار توصیفی خبرگان اول.. 81

جدول 2-4: نتایج روش دلفی.. 82

جدول 3-4: تعداد شرکت های مختلف در جامعه و نمونه. 89

جدول 4-4: تعداد پرسشنامه توزیع شده در استان های مختلف... 90

جدول 5-4: آمار توصیفی تحصیلات پاسخ دهندگان.. 90

جدول 6-4: تحلیل توصیفی متغیرها90

جدول 7-4: نتایج آزمون KMO و بارتلت برای سنجه‌های عملکرد زنجیره تأمین.. 94

جدول 8-4: تحلیل عاملی اکتشافی سنجه‌های عملکرد زنجیره تأمین.. 94

جدول 9-4: نتایج آزمون KMO و بارتلت برای توانمند سازهای عملکرد زنجیره تأمین.. 95

جدول 10-4 تحلیل عاملی اکتشافی توانمند سازهای عملکرد زنجیره تأمین.. 95

جدول 11-5: شاخص‌های برازندگی توانمندسازهای زنجیره تامین.. 97

جدول 12-5: معناداری و مقادیر بحرانی پارامترهای توانمندسازهای زنجیره تامین.. 97

جدول 13-4: هماهنگی درونی و اعتبار همگرا توانمندسازهای زنجیره تامین.. 98

جدول 14-4: اعتبار واگرای توانمندسازهای زنجیره تامین.. 99

جدول 15-4: شاخص‌های برازندگی سنجه های عملکرد زنجیره تامین.. 101

جدول 16-4: معناداری و مقادیر بحرانی پارامترهای سنجه های عملکرد زنجیره تامین.. 102

جدول 17-4: هماهنگی درونی و اعتبار همگرای عملکرد زنجیره تامین.. 103

جدول 18-4: اعتبار واگرا سنجه های عملکرد زنجیره تامین.. 103

جدول 19-4: شاخص‌های برازندگی پایداری زنجیره تامین.. 106

جدول 20-4: معناداری و مقادیر بحرانی پارامترهای پایداری زنجیره تامین.. 107

جدول 21-4: هماهنگی درونی و اعتبار همگرای پایداری زنجیره تامین.. 108

جدول 22-4: اعتبار واگرای پایداری زنجیره تامین.. 108

جدول 23-4: شاخص‌های برازندگی مدل نهایی.. 110

جدول 24-4: معناداری و مقادیر بحرانی پارامترهای مدل نهایی.. 110

جدول 25-4: هماهنگی درونی و اعتبار همگرای مدل نهایی.. 111

جدول 26-4: مقایسه پارامترها در مدل نهایی.. 112

جدول 27-4: اثرات مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای تحقیق.. 182

جدول 28-4: تاثیر غیر مستقیم توانمندسازها روی پایداری و ابعاد آن.. 183

جدول 29-4: نتایج تحلیل رگرسیون توانمندسازها روی عملکرد زنجیره تامین.. 183

جدول 30-4: نتایج تحلیل رگرسیون ابعاد عملکرد زنجیره تامین روی پایداری زنجیره تامین.. 183

جدول 1-5: مقادیر معناداری پارامترها در مدل نهایی.. 170

جدول 2-5: اثرات مستقیم و غیر مستقیم در مدل نهایی تحقیق.. 171

جدول 3-5: معناداری رابطه غیر مستقیم توانمندسازها با پایداری.. 172

جدول 4-5: رگرسیون چند متغیره توانمندسازها با عملکرد زنجیره تامین.. 172

جدول 5-5: رگرسیون چندمتغیره ابعاد عملکرد زنجیره تامین با پایداری زنجیره تامین.. 173

جدول 6-5 بررسی فرضیات تحقیق.. 173

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- بیان مسئله

نزدیک به ۴۰ سال پیش اولین کارخانه تولید فرش ماشینی در کاشان راه‌اندازی شد و به بزرگ‌ترین کارخانه تولید فرش ماشینی خاورمیانه تبدیل شد. با ورود کارگاه‌های کوچک به عرصه تولید فرش ماشینی این محصول کاشان به بازارهای جهانی راه یافته و توفیق روز افزون کسب کرد.

این صنعت در سال های اخیر با مشکلات زیادی روبرو شده است. درصد قابل توجهی از واحدهای تولیدی بعد از چند سال فعالیت ورشکست می شوند، توجه به مسئولیت های اجتماعی در این صنعت کم است، مدیریت مناسبی در زنجیره تامین صورت نمی گیرد و .... این مشکلات با ورود رقبای جدید به بازار فرش ماشینی بیشتر شده است. آمار نشان می دهد در طول سال های 1391 و 1392 تاسیس واحدهای جدید در فرش ماشینی کاهش چشمگیری داشته است (نساج، 92). علت این امر میتواند ریسک بالای سرمایه گذاری در این صنعت باشد. زیرا شرکت های زیادی در این صنعت ورشکست شده اند.

آنچه که اهمیت دارد این است که صنعت فرش ماشینی را همچون دیگر صنایع باید به صورت یک زنجیره مورد بررسی قرار داد، چرا که فرش ماشینی تنها منحصر به کارگاه تولید فرش ماشینی نمی‌شود و در گروه صنعتی بزرگ‌تر به نام صنعت نساجی قرار دارد.

با توجه به اینکه اکثر مواردی که به عنوان مشکل مطرح شدند در بحث زنجیره تامین جای میگیرند میتوان نتیجه گرفت که برای بقای صنعت فرش ماشینی باید به بحث زنجیره تامین توجه جدی شود. با این وضعیت سازمان هایی در مرحله رقابت پیروز خواهند شد که بتوانند ضمن ایجاد رابطه مناسب بین کل زنجیره تأمین، تصمیمات بهینه در طول زنجیره اتخاذ نمایند و سعی در کاهش قیمت تمام شده و افزایش کیفیت محصولات خود نمایندیکی از اصلی ترین مباحثی که در زنجیره تامین مطرح می شود بحث اندازه گیری عملکرد زنجیره تامین می باشد. یکی از دلایل اصلی عملکرد ضعیف زنجیره تأمین، فقدان سیستم اندازه گیری است. مدل های مختلفی برای اندازه گیری عملکرد زنجیره تامین ارائه شده است. وکارهای زیادی در جهت انطباق سنجه های ارزیابی عملکرد در صنایع مختلف انجام شده است. با توجه به اهمیت اندازه گیری عملکرد زنجیره تامین، در این تحقیق سنجه های ارزیابی عملکرد زنجیره تامین فرش ماشینی ایران ارائه می شود.

با توجه به موارد مطرح شده، از مشکلات اصلی شرکت های فرش ماشینی، عمر کوتاه آنهاست. در نتیجه توجه به بحث پایداری در این صنعت اهمیت ویژه ای دارد. پایداری اشاره به یکپارچگی مسائل اجتماعی، محیطی و اقتصادی دارد توجه همزمان به این ابعاد و مدیریت مناسب آن ها میتواند باعث پایداری زنجیره تامین می شود. پایداری اشاره به بقای سازمان دارد و متشکل از 3 بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی می باشد. برای پایداری اجتماعی باید اطمینان حاصل شود که نیازهای افراد برآورده می‌شود. برای پایداری اقتصادی باید سود حداکثر شود. برای پایداری محیطی باید مصرف مواد غیرقابل تجدید حداقل شود، تولید ضایعات حداقل شود و آسیب دائمی به محیط زیست وارد نشود. به اعتقاد کوان، هر صنعتی تصور خود را از پایداری دارد و برنامه خاص خود را مبتنی بر بخش، علایق سهامداران، خدمات، محصولات و مدل تجاری خود دنبال می‌کند. در نتیجه انطباق پایداری با شرایط صنایع مختلف ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق به بررسی پایداری در صنعت فرش ماشینی می پردازیم.

از موارد مهم دیگر این است که چه عواملی باعث توانمندی زنجیره در راستای عملکرد بهتر و پایداری بیشتر می شود. عواملی که به زنجیره در راستای عملکرد بهتر یاری می رسانند را توانمندسازهای زنجیره تامین می گویند. در تحقیقات مختلفی به توانمندسازهای زنجیره تامین اشاره شده است. شناسایی تاثیر توانمندسازهای زنجیره روی عملکرد زنجیره و پایداری زنجیره می تواند کمک زیادی در اتخاذ تصمیمات صحیح برای مدیریت زنجیره بکند؛ در نتیجه در این تحقیق به دنبال بررسی ارتباط توانمندسازها، عملکرد و پایداری زنجیره تامین می باشیم.

2-1- اهمیت و ضرورت موضوع:

در اقتصاد امروزه دیگر رقابت یک شرکت در برابر یک شرکت دیگر نیست بلکه رقابت بر سر یک زنجیره بر سر یک زنجیره دیگر است . مدیریت زنجیره تامین از مواردی است که دارای اهمیت زیادی می باشد و در سال های اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته است. هارلند مدیریت زنجیره تأمین را مدیریت شبکه‌ای از کسب و کارهای به هم پیوسته می‌داند که در تدارک نهایی کالاها و خدمات مورد نیاز مشتریان نهایی مشارکت دارند.

بررسی عملکرد زنجیره تأمین مورد توجه تعداد زیادی از محققان قرار گرفته است. درگذشته ارزیابی عملکرد بیشتر مبتنی بر هزینه/کارایی، سود محوری، دوره‌های زمانی کوتاه مدت با شاخص‌های مجزا و فردی بود در حالی که با تشدید رقابت، رویکردهای جدیدتری مطرح شده‌اند که عبارت‌اند از: ارزش محوری، مشتری محوری، دوره‌های زمانی بلند مدت و استفاده از مجموعه شاخص‌های گروهی برای ارزیابی عملکرد. با توجه به این موارد، انتخاب یک رویکرد مناسب برای ارزیابی عملکرد زنجیره مهم می‌باشد.

امروزه شرکت‌ها بایستی با چالش‌های نوین چندگانه دست و پنجه نرم کنند از جمله این که باید مشکلات مربوط به تغییرات آب و هوایی را شناسایی کنند، با اثرات منفی بحران‌های مالی و قیمت‌ها رو به رو شوند، به منافع عمومی اکولوژی از قبیل لجستیک سبز و طراحی سبز رسیدگی کنند و از پایداری محیطی و کافی بودن انرژی‌ها اطمینان حاصل نمایند. همچنین فشار مضاعفی از طریق وضع قوانین محیطی (از جمله قوانین محیط زیست اتحادیه اروپا)، رسانه‌های جمعی و به طور کلی افکار عمومی جامعه، تقاضای در حال رشد و قابل توجه مشتریان برای شفافیت و افزایش آگاهی‌های آن‌ها در خصوص شرایط ساخت و توزیع کالاها (از جمله مسائل زیست محیطی، ایمنی و حقوق بشر) بر شرکت‌ها اعمال می‌شود. این شرایط منجر به ایجاد مفهوم پایداری شده است. مفهوم مدیریت زنجیره تأمین با افزودن جنبه پایداری گسترده‌تر شده که در آن پایداری به ترکیب سه موضوع اجتماعی، محیطی و اقتصادی اطلاق می‌گردد.

به مانند مدیریت زنجیره تأمین، در رابطه با پایداری نیز تعاریف متعددی وجود داشته و متداول‌ترین آن‌ها تعریفی است که توسط کمیسیون جهانی محیط و توسعه در رابطه با توسعه پایدار ارائه شده است: «توسعه‌ای که نیازهای فعلی را برآورده کند بدون آنکه توانایی‌ نسل‌های آتی را در برآورده کردن نیازهای خود به خطر اندازد». البته پیداست که وردنآورده کردن نیازهای ..تعریف مزبور از پایداری دارای ماهیتی کلان نگر بوده و راهنمایی اندکی برای سازمان‌ها در تلاش برای دستیابی به پایداری بیشتر فراهم می‌کند. شریواستاوا پایداری را به صورت «توانایی کاهش ریسک‌های بلندمدت مربوط به کاهش منابع، نوسانات در هزینه‌های انرژی، مسئولیت محصول، آلودگی و مدیریت فاضلاب» تعریف کرده است و بالاخره اینکه سیکدار پایداری را تعادل عاقلانه بین توسعه اقتصادی، نظارت محیط زیست و برابری اجتماعی می‌داند. برای پایداری اجتماعی باید اطمینان حاصل شود که نیازهای افراد برآورده می‌شود. برای پایداری اقتصادی باید سود حداکثر شود. برای پایداری محیطی باید مصرف مواد غیرقابل تجدید حداقل شود، تولید ضایعات حداقل شود و آسیب دائمی به محیط زیست وارد نشود.

در بررسی پایداری، مدل‌هایی ارائه شده است. این مدل‌هادارای تفاوت ها و شباهت هایی هستند. ابهام در معرفی ابعاد پایداری همچنان در ادبیات مشاهده می شود. در نتیجه در این تحقیق بعد از معرفی مدل های پایداری، با جمع بندی آن ها به شناسایی ابعاد اصلی پایداری پرداخته می شود. از طرف دیگر، در مورد اندازه گیری پایداری سیستم جامع و کاملی وجود ندارد و هر یک از روش های اندازه گیری موجود دارای عیب‌هایی می باشند، در نتیجه ارائه یک روش مناسب اندازه گیری، با توجه به روش های موجود، یکی دیگر از موارد مورد بررسی این پژوهش می‌باشد. مدل‌هایی که در زمینه پایداری مطرح می‌شوند و همچنین هر کدام از توانمندسازها و شاخص‌های اندازه گیری پایداری، می‌تواند از یک صنعت به صنعت دیگر و از شرکت‌های بزرگ به شرکت‌های کوچک و همچنین از یک منطقه به منطقه‌ای دیگر با یکدیگر متفاوت باشد در نتیجه در این تحقیق ابتدا این موارد به صورت جامع و کامل مطرح می‌شود و سپس با توجه به اهمیت توانمندسازهای زنجیره تامین، عملکرد زنجیره تامین و پایداری زنجیره تامین، به بررسی مدل ارتباط توانمندسازها، عملکرد و پایداری در زنجیره تأمین در صنعت فرش ماشینی پرداخته می‌شود.

3-1- گزاره‌های تحقیق:

1-3- 1- پرسش‌های تحقیق:

1- مدل رابطه توانمندسازها، عملکرد و پایداری در زنجیره تأمین فرش ماشینی ایران به چه صورتی می‌باشد؟

2- مؤلفه‌های اصلی توانمندسازهای زنجیره تأمین صنعت فرش ماشینی چیست؟

3- مؤلفه‌های اصلی عملکرد زنجیره تأمین صنعت فرش ماشینی چیست؟

4- مؤلفه‌های اصلی پایداری زنجیره تأمین صنعت فرش ماشینی چیست؟

2-3-1 هدف‌های تحقیق یا نتایج مورد انتظار:

1- ارائه مدلی جهت تببین رابطه توانمندسازها، عملکرد و پایداری زنجیره تامین

2- شناسایی مولفه های توانمندسازهای زنجیره تامین

3- شناسایی مولفه های عملکرد زنجیره تامین

4- شناسایی سنجه های ارزیابی پایداری زنجیره تامین

-1- روش کلی تحقیق:

روش این پژوهش به طور کلی توصیفی-همبستگی است. تحقیق توصیفی شامل مجموعه‌ای از روش‌ها است که هدف آن‌ها توصیف کردن شرایط و پدیده‌های مورد بررسی است. در روش تحقیق همبستگی رابطه بین متغیرها بر اساس هدف تحقیق تحلیل می‌گردد.

این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است زیرا هدف این تحقیق کاربرد عملی دانش می‌باشد.

1-4-1- قلمرو مکانی-جامعه تحقیق:

قلمرو مکانی این تحقیق زنجیره تأمین شرکت‌های دارای بیش از 50 نفر کارگر صنعت فرش ماشینی ایران می‌باشد.

در این تحقیق تمرکز روی شرکت های ریسندگی، رنگرزی و بافندگی می باشد.

جامعه آماری خبرگان اول:

اعضای این جامعه را استادان رشته‌های مدیریت صنعتی و مهندسی صنایع و خبرگان صنعت که دارای تخصص در زمینه زنجیره تأمین می‌باشند تشکیل می‌دهند. این جامعه به منظور بررسی روایی متغیرهای ارائه شده در مدل تعریف شده است. برای بررسی توانمندسازها، عملکرد زنجیره تامین و پایداری، از روش دلفی استفاده شده است.

جامعه آماری خبرگان دوم:

این جامعه شامل کارشناسان ارشد و خبرگان سازمان‌های تولید کننده قلمرو تحقیق می‌باشد. در این تحقیق تمرکز روی شرکت های رنگرزی، ریسندگی و تولید کننده می‌باشد و اطلاعات مربوط به زنجیره تأمین را از این شرکت ها دریافت کرده ایم. کارشناسان و متخصصانی که در این بخش جامعه آماری را تشکیل می‌دهند از بین افرادی که حداقل 5 سال سابقه کار در زمینه مدیریت قلمرو مجموعه سازمان‌های تحت بررسی داشته و حداقل یکی از ویژگی‌های زیر را داشته باشد انتخاب می‌شود:

1- دارای مدرک تحصیلی دانشگاهی در زمینه مدیریت صنعتی، مهندسی صنایع یا رشته‌های مرتبط.

2- دارای تحقیقات یا مقالات علمی در حوزه مدیریت زنجیره تأمین.

-4-1- قلمرو زمانی تحقیق:

داده‌های مربوط به مطالعه ادبیات، با مرور مقالات مربوط به حیطه ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین و همچنین پایداری در سال 91 جمع آوری و با نظر اساتید راهنما و مشاور تکمیل شده است.

داده‌های مربوط به تحقیق میدانی بعد از اتمام مرحله قبل در سال 91 و 92 جمع آوری شده است.

3-4-1- روش نمونه گیری و تخمین حجم نمونه:

این تحقیق در شرکت‌های دارای بیش از 50 نفر کارگر صنعت فرش ماشینی مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به تعداد زیاد مجهول‌های موجود، نمونه‌ای با حجم کافی مورد نیاز بود. مقدارهای عددی متفاوتی در ادبیات اشاره شده است به عنوان مثال کلاین در سال 1380 اشاره می‌کند که برای دستیابی به عامل‌های معتبر، باید حجم حداقل 200 تایی را انتخاب کرد. برخی حداقل 100 عدد را مناسب می‌دانند (Hair, et al., 1995). کلاین در سال 1998 اشاره می‌کند که برای تعیین حجم نمونه باید نسبت آزمودنی به متغیرها حداقل 2 و حداکثر 10 باشد. در نتیجه در این تحقیق نمونه ای حداقل 100 تایی لازم است.

-4-1- روش‌های گردآوری داده‌ها و ابزار مورد استفاده برای آن:

روش کلی گرد آوری داده‌ها، کتابخانه‌ای-میدانی می‌باشد.

مرحله اول:

در این مرحله که روش کتابخانه‌ای می‌باشد از منابعی مانند کتب، پایان نامه‌ها، اینترنت، مقالات و ... استفاده شده است. برای بررسی چارچوب پایداری و روایی متغیرها و اندازه گیرنده‌ها در این مرحله، از روش دلفی در حد جامعه آماری خبرگان اول استفاده شده است.

مرحله دوم:

در این مرحله با استفاده از ابزارهای پیمایش مانند مشاهده، مصاحبه و توزیع پرسشنامه‌های باز و بسته در بین اعضای جامعه آماری خبرگان دوم، اطلاعات لازم جمع آوری شده است.

5-4-1- روش‌های تحلیل داده‌ها:

برای به دست آوردن و دسته بندی چارچوب پایداری، بررسی توانمندسازها و سنجه های عملکرد زنجیره تامین، بعد از مطالعه ادبیات، از روش دلفی استفاده شده است. در تجزیه و تحلیل اطلاعات، از مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم افزار آموس استفاده شده است. همچنین به منظور افزایش اعتبار مدل و ایجاد همگرایی لازم در آن، پیش از بهره گیری از مدل سازی معادلات ساختاری، از نرم افزار SPSS استفاده شده است.

1- شرح واژه‌ها و اصطلاحات تحقیق:

زنجیره تامین: کلیه عناصری است که در تهیه و تدارک یک کالا یا خدمت با یکدیگر همکاری میکنند. در این تحقیق، زنجیره تامین از تامین کننده تا تولید کننده مدنظر قرار گرفته است و تمرکز روی شرکت های ریسندگی، رنگرزی و بافندگی می باشد.

مدیریت زنجیره تأمین: هارلند مدیریت زنجیره تأمین را مدیریت شبکه‌ای از کسب و کارهای به هم پیوسته می‌داند که در تدارک نهایی کالاها و خدمات مورد نیاز مشتریان نهایی مشارکت دارند (Harland, 1996).

اندازه گیری عملکرد: فرایند کمی کردن کارایی و اثربخشی فرایندها می‌باشد (Neely et al, 2005).

پایداری: پایداری به معنای دوام و بقای سازمان است. این مورد از طریق عملکرد مناسب در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی حاصل میگردد.

توانمندسازهای زنجیره تامین: عواملی هستند که زنجیره تامین را در راستای عملکرد بهتر کمک ویاری می رسانند.