بررسی نقش مبانی فکری و عقیدتی القاعده در اقدامات تروریستی در جهان

فهرست

عنوان صفحه

چکیده1

فصل اول:کلیات پژوهش.. 3

1-1:طرح مسئله4

1-2:پیشینه پژوهش. 5

1-3:سوال اصلی. 9

1-4:فرضیه پژوهش. 9

1-5:متغیرهای پژوهش و تعریف عملیاتی. 10

1-6:اهمیت مسئله و اهداف انتخاب موضوع11

1-7:روش پژوهش و ابزار گردآوری اطلاعات. 11

1-8:سازماندهی پژوهش. 12

فصل دوم:مبانی نظری، ساختار و تشکیلات، موقعیت جغرافیایی و منابع مالی القاعده. 13

مقدمه14

2-1: مبانی نظری. 14

2-2: ساختار و تشکیلات القاعده25

ساختار رهبری. 26

2-2-1: اسامه بن لادن :26

2-2-2: ایمن الظواهری :27

2-2-3: محمد عاطف :29

2-2-4: عبدالله عزام :30

2-2-5: ابومصعب الزرقاوی :30

وظایف کمیته های اصلی القاعده34

وظایف کمیته امور نظامی :34

وظایف کمیته مالی، تجاری و سرمایه گذاری :35

وظایف کمیته حقوقی، قانونی و مذهبی :35

وظایف کمیته امور رسانه ای و تبلیغاتی :36

2-3: موقعیت جغرافیایی شبکه تروریستی القاعده42

2-3-1: آسیای جنوبی و حوزه هند و پاکستان:42

2-3-2: آسیای مرکزی و قفقاز :42

2-3-3: جنوب شرقی آسیا :43

2-3-4: خاورمیانه و خلیج فارس :44

2-3-5: مغرب عربی و مدیترانه ای :47

2-4: منابع مالی القاعده50

فصل سوم:تروریسم از منظر سازمان ملل متحد و دولتها.. 56

مقدمه57

3-1: تروریسم از منظر سازمان ملل متحد57

3-2: تروریسم از منظر دولتها61

دولت ایالات متحده آمریکا62

وزارت امور خارجه آمریکا :62

وزارت دفاع آمریکا :62

سازمان سیا آمریکا :62

پلیس فدرال آمریکا :62

3-3: تروریسموالقاعده از منظراتحادیهاروپا69

3-4: دیدگاه و ارتباط کشورهای پاکستان و عربستان در رابطه با تروریسم72

3-5: دیدگاه های مذاهب تشیع و تسنن راجع به تروریسم و القاعده75

فصل چهارم: بررسی مبانی فکری و عقیدتی القاعده 77

مقدمه78

4-1: بنیادگرایی و ریشه های فکری، اعتقادی القاعده80

4-2: مفهوم جهاد و اهمیت آن در دین اسلام و القاعده94

4-3: اصول و افکار اعتقادی ابن تیمیه98

4-4: ابوعلاء المودودی و آشنایی با آراء و افکار وی. 106

4-5: اعتقادات و تفکرات محمد بن عبدالوهاب. 108

4-6: سید قطب و اعتقادات مذهبی - سیاسی وی. 119

فصل پنجم: بررسی اقدامات تروریستی القاعده 125

مقدمه126

5-1: فهرست عمده حملات تروریستی القاعده126

5-2: تاملی در عملیات 11 سپتامبر 2001 میلادی. 128

فصل ششم: اثبات فرضیه (تأثیر مبانی فکری و عقیدتی بر اقدامات تروریستی)..131

6-1: اثبات فرضیه132

نتیجه گیری. 139

فهرست منابع144

Abstract151

 

چکیده

پژوهش حاضر، در راستای پاسخ به یک سوال اساسی با این عنوان است که مبانی فکری، عقیدتی القاعده چه تاثیراتی در اقدامات تروریستی آنها داشته است ؟

و در پاسخ به این مسئله می توان عنوان نمود که بنابر شواهد، مدارک و مطالعاتی که تاکنون در این حوزه صورت گرفته، اینگونه بیان می شود که بدون تردید نقش و تاثیرگذاری این نوع نگرشها و اعتقادات مذهبی که در این گروه خشونت طلب رسوخ کرده و پیوسته در حال بسط و گسترش بیش از پیش است باعث شده که آنها دست به یکسری اقدامات غیرعقلانی بزنند، و بی گمان تبعات فعالیتهای خرابکارانه این گروهها در سراسر جهان، دامن اسلام حقیقی را نیز آلوده می کند و از سویی وجه صلح طلبانه این دین الهی را نیز در میان جوامع غیر مسلمان از بین می برد و نوع نگاه کشورهای مختلف نسبت به اسلام مخدوش خواهد شد.

رهبران و عناصر القاعده و سایر گروههای مرتبط با آنها با توجه به تاثیرپذیری از برخی گرایشات و اعتقادات شخصیتهای حنبلی مذهب اهل سنت که دارای تفکرات افراط گرایانه هستند، از جمله این افراد می توان از احمد بن تیمیه، ابوعلاء المودودی، محمد بن عبدالوهاب و سیدقطب نام برد و با مطالعه تفکرات آنها متوجه می شویم که بدون شک آنها در نوع نگاه خود به دین و مسائل سیاسی و اجتماعی دچار انحرافات فراوان گردیده اند.

آنان مسائلی همچون بدعت، جهاد، استغاثه، توسل، شفاعت و مسائلی از این دست را مطرح می کنند و عنوان می کنند که به عنوان مثال شیعیان بدعت گذاران در دین هستند، و در این رابطه اینگونه اشاره می شود که در مکتب ابن تیمیه، پیامبر و اولیای الهی انسانهایی هستند که همه کلمات و مقاماتشان با مرگشان پایان می یابد، و لذا زیارت و توسل به آنان را بدعت دانسته و کاری غیر سودمند می شمارد.

و یا اینکه سلفیون وهابی القاعده در مورد شیعیان بیان می دارند، شیعه، پیامبر و ائمه خود را برتر از خداوند می داند و حاجات خویش را از آنان می طلبد. از این روی، شیعه را کافر و خارج از دین می دانند. سلفیون همچنین در مورد جهاد اعتقاد دارند که از نماز و روزه نیز مهم تر و واجب تر است و از این باب به حملات خود مشروعیت می بخشند.

در رابطه با پاسخ به فرضیه خود نیز میتوانیم اینگونه بیان داریم که شبکه تروریستی القاعده برمبنای تاثیرپذیری از مبانی قشری نگر و انحرافی سلفیان وهابی مسلک بر ضد شیعیان دست به اقدامات خشن می زنند تا از این طریق آنها را نابود نمایند به بهانه اینکه مکتب تشیع به دلیل بدعت گذاری دچار کفر گردیده است و یا اینکه آنان خداوند را قادر و حاکم مطلق نمی دانند و از پیغمبر گرامی اسلام (ص) و سایر بزرگان دین کمک می خواهند و حاجات خویش را از مردگان درخواست می نمایند که این گناه نابخشودنی است.

در باب دلایل دشمنی و ضرباتی که القاعده به غربیها و بیش از همگان به ایالات متحده آمریکا وارد نموده اند می توان بدین صورت بیان داشت که افراط گرایان القاعده مسیحیان و یهودیان را نیز طرد شده از دربار الهی می دانند و معتقدند که دولتهای قدرتمند سعی می کنند با تسلط بر منابع و منافع کشورهای اسلامی آنها را ضعیف نمایند و در عوض خود را قدرتمند تر از گذشته می کنند. از این روی باید با برخورد سخت آنها را از همراهی کشورهای مسلمان منحرف، باز دارند تا از این طریق بتوانند راه خود را هموار نمایند در جهت ساقط نمودن این دول اسلامی و استقرار حکومت خلافت اسلامی در سراسر ممالک اسلامی.

از این روی این پژوهش در شش فصل شبکه تروریستی القاعدهرا مورد بررسی قرار داده است، در فصل اول کلیات پژوهش مورد توجه بوده است، فصل دوم مبانی نظری، ساختار و تشکیلات، موقعیت جغرافیایی و منابع مالی را مورد نظر قرار داده ایم، فصل سوم تروریسم و القاعده را از منظر سازمان ملل متحد و دولتهایی همچون آمریکا، اتحادیه اروپا،پاکستان و عربستان سعودی مورد بررسی قرار داده است، در فصل چهارم مسائلی همچون بنیادگرایی و خاستگاه القاعده، مفهوم جهاد از دیدگاه اسلام و القاعده و تفکرات شخصیتهای موثر در شکل گیری نگرشها و طرز تفکرات رهبران آن مورد توجه قرار گرفته است و در فصل پنجم اقدامات هنجارشکنانه این گروه در جهان بررسی گردیده است. و بالاخره در فصل ششم در راستای اثبات فرضیه، اقدام به بررسی نقش عقاید مذهبی و مبانی قشری القاعده در اقدامات تروریستی آنها نموده ایم ودر نهایت به مبحث نتیجه گیری پرداخته شده است.

 

فصل اول 

کلیات پژوهش

 

1-1:طرح مسئله

در حقیقت تروریسم یک پدیده اجتماعی ننگین به حساب می آید و گروههای تروریستی با توجه به اعتقادات و مبای فکری خود و همچنین تاثیرپذیری که از یک سری اشخاص منحرف و افراطی داشته و دارند می توانند به شدت اثرات مخربی بر جوامع بشری بگذارند.

تروریسم را می توان با واژگانی هم چون خشونت، تهدید، ترساندن، وحشت، هراس افکنی،غیر مشروع بودن و برخی کلمات دیگر در این راستا معرفی و تشریح نمود، این فعالیتهای ضد بشری از گذشته های بسیار دور نیز رواج داشته و برخی گروهها برای رسیدن به مقاصد ومطامع خویش دست به چنین حرکات افراط گرایانه می زنند.

از سویی کشورها و نهادهای مختلف نیز تعاریف متعدد و متفاوتی در رابطه با تروریسم دارند و هم چنین مسائلی همچون تروریسم و مبارزه با آن، واژگان فریبنده ای است که در فضای سیاسی آلوده دنیای امروز از مفاهیم واقعی خود فاصله دارند، بدین صورت که سردهندگان تروریسم و مبارزه با آن،خود بیشتر از سایرین آن را نقض می کنند.

شبکه تروریستی القاعده تشکیلات چند ملیتی است که در دهه آخر قرن بیستم ظهور و در مجموعه تحولات افغانستان نام آنها در سطح بین المللی شناخته شده و در ابتدای قرن جدید فعالیتهای خود را به اوج رسانید و به نام سازمان یا یک تشکیلات بین المللی معروف شد، این تشکیلات در جهاد بر علیه کمونیسم در افغانستان به همراه مجاهدین افغانی از امکانات مالی ،نظامی آمریکا و غرب استفاده می کرد.

القاعده بزرگترین بازیگر غیر دولتی صحنه روابط بین الملل به ویژه بعد از حوادث یازده سپتامبر 2001 میلادی می باشد و در نزد غربیان به عنوان سمبل تروریسم و بنیادگرایی اسلامی شناخته می شود، که محصول نبرد برای بیرون راندن نیروهای شوروی از افغانستان بود، مسلمانی از کشورهای الجزایر، مصر، عربستان سعودی، آسیای جنوب شرقی و فراتر از آن دوشادوش هم برای نبرد با نیروهای شوروی به افغانستان رفتند. این نیروها پس از خروج شوروی، واینکه آنها موجبات شکست ابر قدرتی بزرگ را فراهم آورده اند، اعتماد به نفس زیادی به دست آورده و دیدگاهی جهانی را برای خود توسعه بخشیدند.

از سویی دیگر،این مبارزان در زمان بازگشت به کشورهای خود، به جای آنکه به عنوان قهرمانان مورد استقبال قرار گیرند، به عنوان مبارزانی متعصب که می توانند تهدیدی سیاسی برای رژیم هایشان باشند در نظر گرفته شدند، از این رو منزوی شده و به اعضای آماده ای برای مبارزات جدید تبدیل شدند.

ریشه تفکر اعضای شبکه تروریستی القاعده بر اندیشه های سلفی استوار شده است، اولین نمادهای ظهور سلفیون را در قرن دوم هجری، در قالب جمعی می بینیم که خواستار بازگشت به اصالت اولیه اسلام بودند.

دریافت فایل

---

جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید