بررسی تطبیقی مبنا گرایی برتراند راسل وعلامه طباطبایی WORD

بررسی تطبیقی مبنا گرایی برتراند راسل وعلامه طباطبایی WORD

چکیده

الف. موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف):

این رساله، پژوهشی است تطبیقی که به بررسی رویکرد مبناگرایی در معرفت­شناسی برتراند راسل و علّامه طباطبائی می­پردازد. هدف این پژوهش، تبیین رویکرد مبناگرایی و نقش مبنایی آن در ساختار معرفت بوده که از این حیث، به اثبات مبناگرایی برتراند راسل و علّامه طباطبائی می­پردازد.

ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری ازمنابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه­ها:

مهم­ّترین منابع این رساله، عبارتند از: کتب معرفت­شناسی برتراند راسل و علّامه طباطبائی.

فرضیّه اصلی این رساله، عبارت است از: اثبات کارآمدی مبناگرایی علّامه طباطبائی در تبیین ساختار معرفت.

پ. روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعۀ مورد تحقیق، نمونه­گیری و روشهای نمونه­گیری، ابزار اندازه­گیری، نحوۀ اجرای آن، شیوۀ گردآوری و تجزیه و تحلیل داده­ها:

روش تحقیق در این رساله، کتابخانه­ای است.

ت. یافته­های تحقیق:

1. مبناگرایی، رویکردی است توجیه­نگر که به توجیه باورهای استنتاجی می­پردازد.

2. برتراند راسل و علّامه طباطبائی در معرفت­شناسی خود، به عنوان فلاسفه­ای مبناگرا به شمار می­روند.

ث. نتیجه­گیری و پیشنهادات:

مهم­ّترین نتیجه­ای که از این پژوهش تطبیقی استنباط می­شود، این است که برتراند راسل در مبناگرایی خود، بدیهی بودن باورهای پایه را به معنای خطاناپذیری این باورها نمی­داند، بلکه باورهای خطاپذیر را نیز، به عنوان باورهای پایه می­پذیرد؛ این درحالی است که علّامه طباطبائی، به مسئله­ی خطاناپذیری بدیهیّات اوّلیّه و یقینی بودن باورهای پایه توجّه خاصّی دارد؛ از این­حیث، می­توان کارآمدی مبناگرایی علّامه طباطبائی را در توجیه ساختارمعرفت، استنباط نمود.

چکیده

مبناگرایی،رویکردی است توجیه­نگرکه بهتوجیه و تبیین ساختار معرفت می­پردازد.

رویکرد مبناگراییدرمقایسه با دیگر دیدگاه­های توجیه­نگر، دارای موقعیّت ممتازی است که دلیل آن، به ساختارمبنایی این رویکرد در ارجاع باورهای استنتاجی به باورهای پایه، برمی­گردد.

راسل، درقلمروی امور تجربی، مبناگرایی خود راارائه می­دهد.وی در این­زمینه، با تأکیدبر استدلال­های استقرائی، خطاناپذیری باورهای بدیهی را نادیده می­گیرد. این امر سبب می­شود تا معرفت­شناسی وی نتواند براساس مبانی یقینی و خطاناپذیر استوار گردد.

علّامه طباطبائیبا ارجاعنظریّاتبهبدیهیّات و با تأکید بر برهان قیاسی،رویکردی مبناگرایانه بنا می­نهد.تنوع مبانی بدیهیدرتوجیه تصدیقات نظری، تأکید بر ضّرورت و خطاناپذیری اوّلیّات، ارجاع تمامی تصدیقات (نظری و بدیهی)، به اصل امتناع تناقض،ازجمله مواردی استکه علاوه برتحکیم معرفت­شناسی علّامه طباطبائی براساس مبانی یقینی و خطاناپذیر، کارآمدیمبناگرایی وی را درتوجیه و تبیین ساختارمعرفت، آشکار می­سازد.

کلیدواژه­ها:رویکرد مبناگرایی،باورهای پایه (تصدیقات بدیهی)، باورهای استنتاجی (تصدیقات نظری)، علّامه طباطبائی، برتراند راسل،امر واقع،اصل امتناع تناقض، معرفت­شناسی.

 فهرست

چکیده ................................................................................................................................................1

فصل اوّل: کلیات بحث........................................................................................................................8

1-1- بیان مسئله.......................................................................................................................................9

1-1-1- فرضیّات رساله...................................................................................................................13

1-1-1-1- فرضیّه­ی اصلی رساله.....................................................................................................13

1-1-1-2- فرضیّات کمکی رساله....................................................................................................