بررسی اشتراک آموزه های شرایع الهی از منظر قرآن

بررسی اشتراک آموزه های شرایع الهی از منظر قرآن

مقدمه

دینداری و پایبند بودن به مجموعه فرامین و دستورهای الهی در همیشه تاریخ برای بشریت مطرح بوده است. این موضوع از اهمیت ویژه‌ای حکایت داشته و دارد به گونه‌ای که قرآن کریم «اسلام» را یگانه دین مورد پذیرش خداوند متعال مطرح می‌کند و همه انسان‌ها را فراتر از حصار زمان و مکان مورد خطاب قرار می‌دهد و می‌فرماید:

{إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلاَمُ}

«در حقیقت دین نزد خداوند همان اسلام است.»

اسلام دینی است که تمامی پیامبران الهی به آن دعوت نموده‌اند و شعار اصلی آن تسلیم بودن در برابر خداوند یکتاست. با این وجود همه انبیاء معاصران خود را به عقاید و اعمالی دعوت می‌کردند که با مراجعه به قرآن کریم و روایات مأثوره از پیامبر| و اهل بیتش در می‌یابیم خطی واحد بر دعوت انبیاء حاکم بوده است به گونه‌ای که این وحدت و اشتراک در میان انبیاء الهی نه تنها در اصول کلی دین بلکه در فروعات آن هم به چشم می‌خورد.

نوشتار حاضر می‌کوشد تا به اندازه بضاعت خویش اشتراک شرایع الهی را از منظر قرآن بررسی کرده و گامی در جهت روشنایی افکار و مباحث طرح شده بردارد. این پژوهش در قالب سه فصل کلی بیان شده است: فصل اول با عنوان اصطلاحات و مفاهیم به مفهوم شناسی برخی از واژگان می‌پردازد و برخی از اصطلاحات و واژگان کلیدی مربوط به بحث که در فهم بیشتر مطالب نقش عمده‌ای دارد همچون دین، شریعت، اصول دین و فروع دین، تعریف و بررسی شده است. فصل دوم به تعداد شرایع الهی اختصاص یافته است که به دو بخش تقسیم می‌شود. در بخش اول درباره تعداد شرایع الهی بحث می‌کند و این که خداوند از آغاز بعثت پیامبران تا ختم نبوت آنان، چه تعداد شریعت را برای هدایت بشر تشریع کرده است و در بخش دوم اقوال عالمان اسلامی را درباره نسخ شرایع گذشته یا وحدت آن بیان می‌کند. فصل سوم به اشتراک شرایع الهی در اصول و فروع اختصاص یافته است که این فصل هم به دو بخش تقسیم شده است. در بخش اول دلایل وحدت و اشتراک آموزه‌های شرایع الهی بررسی شده است و در بخش دوم مصادیقی از این اشتراک و وحدت در میان شرایع الهی بیان گردیده است. امید است این سعی ناچیز برای اهل تحقیق سودمند باشد.