بررسی مسأله این همانی شخصی بر اساس مبانی ملاصدرا wordچکیده: بررسی مسأله اینهمانی و سؤال از هویت شخصی از مسائل مهم در فلسفهی نفس است. این سؤال که به لحاظ وجود شناختی چه عاملی موجب تداوم هویت شخصی یک فرد میشود و این که به لحاظ معرفتشناختی این استمرار را با چه شواهد و قرائنی میتوان اثبات کرد از مباحث اساسی در این حوزه به شمار میرود. هرگونه پاسخ به اینگونه سؤالها نتایج و اثراتی در دیگر حوزهها مانند: حقوق، کلام، اخلاق و معاد شناسی خواهد داشت. هرچند بحث اینهمانی شخصی با این عنوان در آثار فیلسوفان مسلمان به ویژه صدرالمتألهین مطرح نبوده است ،اما هویت انسان و چگونگی حفظ آن در کنار تغییرات بدنی از مباحثی است که از سوی آنان مورد توجه بوده و در آثار آنان به ویژه در مبحث معاد مطرح شده است؛ برخی آراء صدرا مانند رابطهی نفس و بدن همچنین حرکت جوهری و تجرد خیال تبیین بهتری از مسأله اینهمانی در اختیار ما مینهد؛ در واقع دیدگاه حرکت جوهری مبنی برحرکت جوهری نفس را باید پاسخی به چگونگی حفظ اینهمانی انسان در کنار این تغییرات لحظه به لحظه برشمارد. صدرا با استناد به حرکت اشتدادی در جوهر ثابت کرد که، نفس از آن جهت که متعلق به بدن مادی است و مجرد تام نیست، نیز مشمول حرکت جوهری اشتدادی است؛ زیرا مقصود از این حرکت این است که واقعیتی که با واژه "من" به آن اشاره میکنیم، واقعیت جوهری ممتدی است که، اجزای فرضی دارد که به نحو پیوسته و متصل یکی پس از دیگری حادث میشوند بهطوری که اولاً: حدوث هر یک، مشروط به زوال قبلی است و ثانیاً همواره جزء حادث کاملتر از جزء زایل است و درجه وجودی برتری دارد.همچنین اعتقاد صدرا مبنی بر اتحادی بودن رابطهی نفس و بدن، تبیین چگونگی اینهمانی انسان ِمرکب از نفس و بدن را ممکن میسازد.
کلمات کلیدی: اینهمانی شخصی- ملاک اینهمانی – نفس - رابطهی نفس و بدن- حرکت جوهری
فهرست مطالب
|