طراحی مدل انتخاب تأمین کنندگان بر اساس ریسک های زنجیره تأمین در صنعت دارویی کشور WORD
 طراحی مدل انتخاب تأمین کنندگان بر اساس ریسک های زنجیره تأمین در صنعت دارویی کشور WORDدر رقابت‌های جهانی خواست مشتری بر کیفیت بالا و خدمت رسانی سریع، موجب شده تا شرکتها نتوانند به تنهایی از عهدهتمامی کارها برآیند. بر این اساس، فعالیتهایی نظیر تهیه مواد، تولید و برنامه ریزی محصول، خدمت نگهداری کالا، کنترل موجودی، توزیع، تحویل و خدمت به مشتری، اینک به سطح زنجیره تأمین انتقال پیدا کردهاست. مسأله کلیدی در یک زنجیره تأمین، مدیریت و کنترل هماهنگی بین تمامی این فعالیتها است. تغییر پذیری در زمینه برآیندها و نتایج ممکن زنجیره تأمین، احتمال رخداد و اثرات آن را مدیریت ریسک زنجیره تأمین مینامند. ریسکهای زنجیره تأمین شامل ریسکهای برخواسته از تغییرات در جریان مواد، محصول و اطلاعات است که از تأمینکننده اولیه آغاز و به مصرف کننده نهایی ختم میشود. صنعت دارو به عنوان مجموعهای از فرایندها،عملیات و سازمانهای درگیر در کشف، ایجاد و تولید داروها تعریف میشود. با توجه به گستردگی زنجیره تأمین دارویی، تمرکز این تحقیق به انتخاب تأمینکنندگان معطوف گردیده است و اینکه چه عواملی برای انتخاب تأمینکننده در یک زنجیره تأمین باید در نظر گرفته شود تا ریسک موجود در این زنجیره کاهش یابد. در این پژوهش، با توجه به استراتژیهای کاهش ریسک در زنجیره تأمین و مشورت اساتید و خبرگان زنجیره تأمین و داروسازی، چک لیستی برای انتخاب تأمینکننده با هشت شاخص اصلی و 30 شاخص فرعی در زمینه انتخاب تأمین کننده برتر و چهار شاخص اصلی و 9 شاخص فرعی در زمینه ریسکهای محیطی تأثیرگذار، بدست آمد. پس از بررسی نتایج آماری پرسشنامهها و استفاده از روش تاپسیس فازی، در نهایت به هفت شاخص اصلی "کیفیت، انعطاف پذیری، تحویل، تکنولوژی، سیستمهای ارتباطی و فناوری اطلاعات، هزینه و سابقه" با 24 شاخص فرعی در زمینه انتخاب تأمین کننده برتر و چهار شاخص اصلی " اقتصادی، سیاسی، بلایای طبیعی و فرهنگی/اجتماعی" با 8 شاخص فرعی در زمینه ریسکهای محیطی رسیدیم. این پژوهش برای فعالان صنعت دارویی کشور و همچنیناساتید،پژوهشگرانودانشجویان،به منظور بهبود وضع موجود انتخاب تأمین کنندگان قابل بهره برداری است. واژگان کلیدی: مدیریت زنجیرهتأمین، مدیریت ریسک، مدیریت ریسک زنجیرهتأمین، زنجیره تأمین دارو، شاخصهای انتخاب تأمینکننده برتر، روش تاپسیس فازی فهرست مطالب 1-2- تعریف موضوع و اهمیت پژوهش.... 2 1-2-1- مدیریت زنجیره تأمین.. 3 1-2-3- مدیریت ریسک در زنجیره تأمین.. 4 1-2-4- عوامل اصلی ایجاد کننده ریسک در زنجیره تأمین.. 6 1-2-5- مدیریت زنجیره تأمین در صنعت دارو8 1-4- بیان مسأله و سؤالات پژوهش.... 9 1-6- کاربردنتایجومخاطبانپژوهش.... 11 فصل دوم: بررسی پیشینه پژوهش.... 14 2-2-1- اهداف زنجیره تأمین.. 19 2-2-2- مدیریت زنجیره تأمین.. 20 2-3- ریسک و مدیریت ریسک.... 22 2-3-1- اجزا گسترده ریسک.... 24 2-4- مدیریت ریسک زنجیره تأمین.. 26 2-4-1- ریسکهای زنجیره تأمین.. 28 2-4-2- مدیریت و کاهش ریسک زنجیره تأمین.. 37 2-5- عوامل انتخاب تأمین کننده برتر. 45 2-6- مدیریت زنجیره تأمین در صنعت دارو سازی.. 47 2-6-1- اجزازنجیره تأمین صنعت دارو49 فصل سوم: روش شناسی پژوهش.... 51 3-2- فرضیه ها و چارچوب پژوهش.... 52 3-2-1- ارائه چارچوب پژوهش.... 52 3-3-2- شرکت سرمایه گذاری البرز58 3-4- متغیرهای اصلی پژوهش.... 63 3-5- روایی وپایایی ابزاراندازهگیری.. 63 3-6- روشهای تجزیه و تحلیل داده ها64 3-6-1- آزمون T تک نمونه ای.. 64 3-6-2- ضریب همبستگی پیرسون.. 64 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها71 4-2- آمارتوصیفی خبرگانجهتاصلاحچارچوباولیه. 73 4-3- اطلاعات جمعیت شناختی.. 73 4-4-1- نتایج آمار توصیفی مربوط به ریسک تأمین کننده77 4-4-2- نتایج آمار توصیفی مربوط به ریسک های محیطی.. 83 4-6- الویت بندی مؤلفه های تحقیق.. 88 4-6-1- روش اول طبقه بندی: تاپسیس فازی.. 88 4-6-2- روش دوم طبقه بندی: آزمون فریدمن.. 90 فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات... 94 5-5- الگوریتم مدیریت ریسک زنجیره تأمین.. 102 5-5-1- پیشنهادات کاربردی.. 108 5-5-2- پیشنهاداتی برای پژوهشهای آینده109 فهرست جداول جدول 1‑1- ریسکهای زنجیره تأمین................................................................................................................. 7 جدول 2‑1- تعاریف اولیه مدیریت زنجیره تأمین........................................................................................ 17 جدول 2‑2- مقالات منتشر شده در زمینه زنجیره تأمین در مجلات تا پایان سال 2008............ 19 جدول 2‑3- تحقیقات اولیه پیرامون دسته بندی ریسکهای زنجیره تأمین........................................ 27 جدول 2‑4- تفکیک حیطه مقالات پیرامون SCRM تا سال 2007................................................. 30 جدول 2‑5- تفکیک حیطه مقالات پیرامون SCRM از سال 2007 تا 2010................................ 31 جدول 2‑6- طبقه بندی ریسکهای زنجیره تأمین بر اساس مقاله مانوج و منتزر............................... 33 جدول 2‑7- ریسکهای شناسایی شده توسط محققان مختلف................................................................. 35 جدول 2‑8- تأثیر منابع عدم قطعیت بر روی تصمیمات سازمان............................................................ 36 جدول 2‑9- تحقیقات اولیه کاهش ریسک در زنجیره تأمین................................................................... 38 جدول 2‑10- استراتژی های کاهش ریسک در زنجیره تأمین................................................................ 44 جدول 3‑1- سهم بازار هولدینگ های مورد مطالعه................................................................................... 57 جدول 3‑2- تقسیم بندی متغیرهای اصلی پژوهش................................................................................... 63 جدول 3‑3- ضریب آلفای کرونباخ بین شاخصها......................................................................................... 64 جدول 3‑4- ضریب آلفای کرونباخ بین گروهها............................................................................................ 64 جدول 3‑5-جدول تبدیل معیارهای کیفی به پارامترهای کمی............................................................... 66 جدول 4‑1- طبقه بندی از نظر تحصیلات.................................................................................................... 74 جدول 4‑2- طبقه بندی از نظر تجربه کاری................................................................................................ 75 جدول 4‑3- طبقه بندی از نظر سمت سازمانی........................................................................................... 76 جدول 4‑4-آمار توصیفی مربوط به کیفیت................................................................................................... 77 جدول 4‑5- آمار توصیفی مربوط به زیست محیطی.................................................................................. 78 جدول 4‑6- آمار توصیفی مربوط به انعطاف پذیری................................................................................... 78 جدول 4‑7- آمار توصیفی مربوط به تحویل.................................................................................................. 79 جدول 4‑8- آمار توصیفی مربوط به تکنولوژی............................................................................................ 79 جدول 4‑9- آمار توصیفی مربوط به سیستمهای ارتباطی و فناوری اطلاعات..................................... 80 جدول 4‑10- آمار توصیفی مربوط به هزینه................................................................................................ 81 جدول 4‑11- آمار توصیفی مربوط به سابقه................................................................................................ 82 جدول 4‑12- آمار توصیفی مربوط به ریسکهای محیطی......................................................................... 83 جدول 4‑13- آرمون T بر روی گروهها.......................................................................................................... 84 جدول 4‑14- آزمون پیرسون مربوط به گروه کیفیت................................................................................ 85 جدول 4‑15- آزمون پیرسون مربوط به گروه زیست محیطی................................................................. 86 جدول 4‑16- آزمون پیرسون مربوط به گروه انعطاف پذیری.................................................................. 86 جدول 4‑17- آزمون پیرسون مربوط به گروه تحویل................................................................................. 86 جدول 4‑18- آزمون پیرسون مربوط به گروه تکنولوژی........................................................................... 86 جدول 4‑19- آزمون پیرسون مربوط به گروه سیستمهای ارتباطی و IT............................................. 87 جدول 4‑20- آزمون پیرسون مربوط به گروه هزینه.................................................................................. 87 جدول 4‑21- آزمون پیرسون مربوط به گروه سابقه.................................................................................. 87 جدول 4‑22- متغیرهای زبانی.......................................................................................................................... 88 جدول 4‑23- الویت بندی ریسکهای تأمین کننده بر اساس تکنیک تاپسیس فازی........................ 89 جدول 4‑24- الویت بندی ریسکهای محیطی بر اساس تکنیک تاپسیس فازی................................. 90 جدول 4‑25- آزمون فریدمن برای مؤلفه ها................................................................................................. 90 جدول 4‑26-الویت بندی ریسکهای تأمین کننده بر اساس فریدمن.................................................... 91 جدول 4‑27- الویت بندی ریسکهای محیطی بر اساس فریدمن............................................................ 92 جدول 4‑28- آزمون فریدمن برای گروهها................................................................................................... 92 جدول 4‑29- الویت بندی گروهها بر اساس فریدمن................................................................................. 93 جدول 5‑1- میانگین Ci ها به ترتیب الویت گروهها در انتخاب تأمین کننده.................................... 97 جدول 5‑2- میانگین Ci ها به ترتیب الویت گروهها در ریسکهای محیطی........................................ 99 جدول 5‑3-ریسکهای زنجیره تأمین و مشتقات آن بر اساس مقاله کوپرا و سودهی...................... 103 جدول 5‑4- استراتژیهای مناسب کاهش ریسک در زنجیره تأمین..................................................... 105 فهرست اشکال شکل 2‑3- ساختارفاکتورهای خسارت دارایی.. 25 شکل 2‑4- ساختارفاکتورهای خسارت مخاطرات... 25 شکل 2‑5- ساختارفاکتورهای خسارت سازمانی.. 25 شکل 2‑6- ساختار فاکتورهای خسارت خارجی.. 25 شکل 2‑7- نمودار ریسکهای زنجیره تأمین بر اساس مقاله مانوج و منتزر33 شکل 2‑8- نمایی از ریسکهای زنجیره تأمین.. 34 شکل 2‑9- روابط ریسکهای موجود زنجیره تأمین.. 37 شکل 2‑10- فرآیند مدیریت ریسک زنجیره تأمین.. 38 شکل 2‑11- نمودار درخت رخداد از عملکرد نامطلوب تأمین کننده و خروجیهایش.... 41 شکل 2‑12- ماتریس یا نقشه یا دیاگرام. 42 شکل 2‑13- عوامل انتخاب تأمین کننده46 شکل 2‑14- زنجیره تأمین دارو49 شکل 3‑1- چهار حوزه مدیریت ریسک زنجیره تأمین.. 52 شکل 3‑2- عوامل مؤثر در مدیریت ریسک زنجیره تأمین از نقطه نظر ریسکهای محیطی.. 53 شکل 3‑3-عوامل مؤثر در مدیریت ریسک زنجیره تأمین از نقطه نظر انتخاب تأمین کننده54 شکل 3‑4- چارت سازمانی شرکت سرمایه گذاری البرز60 شکل 3‑5- فاصله های اقلیدسی راه حل ایده آل و راه حل ایده آل منفی در فضای دو بعدی.. 66 شکل 4‑1- فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک تحصیلات... 74 شکل 4‑2- فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک تجربه کاری.. 75 شکل 4‑3- فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک سمت سازمانی.. 76 شکل 5‑1- مدل نهایی مدیریت انتخاب تأمین کنندگان بر اساس ریسکهای زنجیره تأمین.. 100 شکل 5‑2- مدل نهایی مدیریت ریسک محیطی در زنجیره تأمین.. 100 شکل 5‑3- مدل نهایی مدیریت انتخاب تأمین کننده برتر. 101 شکل 5‑4- فرآیند مدیریت ریسک زنجیره تأمین.. 102 شکل 5‑5- ماتریس یا دیاگرام ریسک.... 104 شکل 5‑6- استراتژیهای کاهش ریسک در زنجیره تأمین.. 106 شکل 5‑7- الگوریتم مدیریت ریسک زنجیره تأمین.. 107 1 فصل اول:کلیات پژوهش1-1- مقدمهدراینفصلبهکلیاتومفاهیمپژوهشپرداختهمیشود. بدینترتیباینفصلشاملمواردزیر میباشد:تعریفموضوعواهمیتپژوهش،اهدافپژوهش،بیانمسألهوسؤالهای پژوهش، فرضیههای پژوهش،کاربردنتایجومخاطبانپژوهش،روشانجامپژوهشوواژگانتخصصی میباشد. 1-2- تعریف موضوع و اهمیت پژوهشسازمان ها همواره در تلاش برای بهبود سهم بازار، افزایش سود و دستیابی به مزیت رقابتی نسبت به رقبا میباشند. برای دستیابی به این اهداف، توجه به کارایی و اثربخشی زنجیره تأمین از اهمیتی فراوان در هر سازمان برخوردار است. به منظور افزایش توان رقابتی، در دهه 60 و 70 میلادی سازمانها تلاش میکردند تا با استاندارد سازی و بهبود فرآیندها گامی مؤثر در جهت افزایش مشتریان خود بردارند. در دهه 90 این تلاشها با توسعه روشهای مدیریت منابع انسانی با در نظر گرفتن تأمینکنندگان استراتژیک و عملیات لجستیک ادامه یافتند. (Ferazelle, 2001) در عصر حاضر سازمانهامدتهاستکهبهاینمسئلهمهم پی بردهاندکهبرای تداومدرصحنههای رقابتجهانی و حضور موفقیت آمیز در بازار میبایستعواملخاصی ازقبیلکیفیتمحصولاتوکیفیتروند اجرایی و تولیدی رادرساختارومحصولاتخودبهحد مطلوبوموردقبولی برسانند.حالآنکهرمزموفقیتدر دستیابی بهایناهدافتمرکز بیشتربرروی فعالیتها واهدافاصلی سازمانمیباشد. لذادرراستای حلاینمشکل اساسی بسیاری ازمدیرانسازمانهای بزرگتصمیم گرفتندفعالیتهایی راکهاهمیتاستراتژیکچندانی برای سازمانندارندبهمنابعبیرونازسازمانواگذارکنند تا باایناقدامبر مدیریتوبه دنبال آنبرروی فعالیتهایی درسازمانکهبرروی عواملمذکورتأثیرمستقیمدارند،تمرکزبیشتری داشته باشندو آنها را بهنحومطلوببهانجامرسانند. امادرجریانفرآیند برونسپاری مسائلمختلفی با دامنهوسیعی از اطلاعات مدنظرقرار میگیردمانندانتخابتأمینکنندگان،نوعالگوریتمانتخابوبسیاری ازعوامل دیگرکهازجملهدغدغههای فکری مدیرانمیباشد. افزایشتعدادشرکتهای عرضهکنندهسرویسدر خارج از سازمان اصلی درسالهای اخیرباعثشده استتاسازمانهاوشرکتهای برونسپاردرهنگام انتخابمنبعبیرونی باموقعیتهای انتخابی متنوعی رو بهروباشند. درکناراینمسأله،افزایشرقابتهای تجاری وگسترشبازارهای جهانی موجبشدهتاسازمانها بهبهینهسازی تمامی اموروفرآیندهای خوددر تمامی جنبههای رقابتی توجهبیشتری نمایند کهاینتوجهشاملانتخابتأمینکنندگاننیزگردیده است. تصمیم گیرانحوزه برونسپاری درهنگامانتخابتأمینکننده سعی مینمایندازمیانمنابعداوطلب (تأمینکنندگان) گزینهای را انتخابکنندکهبتواندبهبهترینوجهممکنتمامی نیازهای فرآیندبرونسپاری شوندهرابهبهینهترین حالتتأمیننمایند. (رزمی، جعفر و همکاران, 1387) 1-2-1- مدیریت زنجیره تأمینتشدید رقابت از دهه 1990 شرکتها را تحت فشار قرارمیداد تا کارایی خود را در تمامی جنبههایشان بهبود دهند. از طرف دیگر، افزایش متغیرها منجر به اختصاص منابع بیشتر به منظور پیشبینی تقاضا و تأمین به منظور تقویت بیشتر زنجیره تأمین میگشت. محققین بر این باورند که مدیریت مؤثر زنجیره تأمین یک توانمندساز قوی در عملکرد سازمان است و همچنین یک راه ارزشمند برای حفاظت از مزیت رقابتی محسوب میگردد. (Childerhouse, P., Hermiz, R., Mason-Jones, R., 2003) مدیریتزنجیرهتأمینبهعنوان رویکردی یکپارچهبرای مدیریتمناسبجریانموادوکالا،اطلاعاتوجریانپولی،توانایی پاسخگویی بهاین شرایطرادارد. زنجیرهتأمینیکسیستمیکپارچهازفرآیندهای مرتبطوبهمنظور: ü دستیابی بهموادوقطعاتموردنیاز ü تبدیلمواداولیهبهمحصول ü ارزشگذاری محصولات ü توزیعمحصولاتبهمشتریان ü سادهسازی انتقالاطلاعاتبیناجزاءزنجیره(اعمازتأمین کنندگان،تولیدکنندگان،توزیعکنندگان،واسطه ها،خردهفروشانومشتریان) میباشد. (شفیع زاده, 1383) 1-2-2- ریسکسیتکین و پابلودر سال 1992 ریسک را بعنوان "دامنهای که در آن عدم قطعیت وجود دارد درباره اینکه آیا به شکل بالقوه خروجیهای[1] موفق یا مأیوسکننده از تصمیمات محقق خواهد شد یا نه" تعریف کردند. (Sitkin B.,Pablo A., 1992) اقداماتی که احتمالا اثرات سودآوری تولید میکنند اغلب شامل ریسکها نیز میشوند. ریچی و برندلی ریسک کسب و کار را این گونه تعریف میکند: سطح مواجهه با عدم قطعیتهایی که شرکت میبایست آن را درک کند و به هنگام پیادهسازی استراتژیهایش برای دستیابی به اهداف کسب و کارش به شکل مؤثری مدیریت نماید.(Ritchie B., Brindley C., 2007) . 1-2-3- مدیریت ریسک در زنجیره تأمینامکان تغییر در زمینه برآمدها و نتایج مورد انتظار زنجیره تأمین، احتمال رخداد تغییرات و اثرات آنها را مدیریت ریسک زنجیره تأمین مینامند. ریسکهای زنجیره تأمین شامل ریسکهای برخواسته از تغییرات در جریان مواد، محصول و اطلاعات است که از تأمینکننده اولیه آغاز و به مصرفکننده نهایی ختم میشود. بنابراین به طور کلی ریسکهای زنجیره تأمین به احتمال و اثر یک عدم تناسب و تعادل بین تأمین و تقاضا بر میگردد. مدیریت ریسک در زنجیره تأمین یک موضوع مهم در مدیریت زنجیره تأمین است. مهم بودن این موضوع مربوط میگردد به افزایش استراتژی برون سپاری در کارخانه ها ، جهانی سازی بازارها، افزایش اعتماد بر تأمین کننده ها برای توانایی های مخصوص و نوآوریها، تکیه بر شبکه تأمین برای مزیت رقابتی و ظهور و بروز تکنولوژی اطلاعات که کنترل کردن و گسترده کردن زنجیره تأمین را ممکن میسازد. (Narasimhan, R., Tallur,S., 2009) مدیریت ریسک در زنجیره تأمین (SCRM[2]) به عنوان یک فعالیت استراتژی مدیریتی میتواند در نظر گرفته شود که بر عملکرد اجرائی، بازاریابی و مالی کارخانه تأثیرگذار است. (Duncan, 1972) تا هنگامی که روند برون سپاری به عنوان استراتژی مهمی در کارخانهها وجود داشته باشد، کار بر روی هر دو ناحیه ارزیابی و شناسایی ریسک و کم کردن ریسک( روشها و تئوریها) ادامه دارد. (Narasimhan, R., Tallur,S., 2009) فیزال و همکارانشو همچنین تانگ (2006) معتقدند که مدیریت ریسک اثرگذار در یک زنجیره تأمین امروزه برای کارخانه ها یک نیاز است. کارخانههایی مانند اریکسون و نوکیا ، مدت زیادی است که به این مسئله پی بردهاند. تحقیقات اولیه در هر زمینه ای اصولاً با شناسایی و معرفی مفاهیم و مشخص کردن دسته بندی یا طبقه بندیها آغاز میگردد. کارهای اولیه در زمینه مدیریت ریسک در زنجیره تأمین نیز این شیوه را پیمود. اولین حرکت توسط لی (2002) آغاز شد، او چارچوبی را بر اساس ریسک های زنجیره تأمین و ریسکهای تقاضا در محدوده ای از محصولات اساسی یا ابداعی فراهم کرد. همچنین عنوان کرد که استراتژیهای زنجیره تأمین نیازمند اتصال به سطح درست و مشخصی از ریسکهای تأمین و تقاضا میباشد. (Oke, A.,Gopalakrishnan,M., 2009) [1] Outcome [2]Supplu chain risk management جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید |
