مشکل جدایی در نظریه های انسجام صدق و توجیه از نظر پویمن، پولاک و هارمان

مشکل جدایی در نظریه های انسجام صدق و توجیه از نظر پویمن، پولاک و هارمان

 

چکیده

معرفت شناسی یکی از اصلی ترین و مهمترین شاخه­های فلسفه تحلیلی است. معرفت شناسان توجیه و صدق را از شرایط لازم مهم برای معرفت تلقی می­کنند. نظریه­های انسجام صدق و توجیه برای ارائه تبیینی از مؤلفه صدق و توجیه طرح شده اند. به عقیده برخی معرفت شناسان، مشکل اساسی نظریه­های انسجام گرایی در صدق و توجیه، مشکل جدایی است. این پایان نامه به بررسی و ارزیابی این مشکل اختصاص یافته است. گزارشی از نظریه­های انسجام صدق و توجیه ارائه می­کنم و پس از تبیین تحلیلی تقریرهای مختلف مشکل جدایی در نظریه­های انسجام صدق و پاسخ­های انسجام گرایان به این تقریرها، به بررسی این مشکل در نظریه­های انسجام توجیه با تکیه بر تحلیل پویمن، پولاک و هارمان می­پردازم. مهم ترین تقریر مشکل جدایی بر نظریه­های انسجام صدق و توجیه، گسست باور از واقعیت است. تقریرهای دیگر از این اشکال از لوازم این تقریر هستند. از این رو، با ارزیابی این تقریر، تکلیف تقریرهای دیگر مشکل جدایی مستقیم یا غیر مستقیم روشن می­گردد. پس از تحلیل و ارزیابی دیدگاه­های مختلف راجع به مشکل جدایی، به این نتیجه می­رسیم که این اشکال به انسجام گرایان وارد می­گردد، آنهم نه از این حیث که انسجام گرا هستند، بلکه از این حیث که درون گرا اند، لذا این اشکال عیناً به خود مبناگرایان درون گرا وارد است. برون گرایان به این موضوع نپرداخته اند یا اصلاً دشواری این مشکل برایشان مطرح نمی­گردد. در نهایت، نشان می­دهم که می­توان از نظریات درون گرا در مقابل مشکل جدایی دفاع کرد. لازمه­ی این دفاع تفکیک واقعیات بیرونی از واقعیات درباره حالات ذهنی است. درون گرایان شاهد خوبی برای ارتباط توجیه­ای باورهای خویش با واقعیات خارج در مقابل بدیل­های مفروض دیگر دارند، هر چند این ارتباط یقینی نیست. اما در اشکال گسست، در خصوص حالات ذهنی غیر شناختی، این اشکال بخصوصه به نظریه­های انسجام در مورد باورهای حاصل از این حالات وارد است. به نظر می­رسد در توجیه این باورها نظریات مبناگرایی نیز دچار نقیصه اند، از این رو، نظریه­ای جدید در باب توجیه این باورها پیشنهاد می­کنم.

 

واژگان کلیدی: مشکل جدایی، انسجام گرایی، صدق، توجیه، درون گرایی، حالات ذهنی غیر شناختی.

فهرست

مقدمه و کلیات.

معقولیت و لوازم دینی آن از دیدگاه ابن‌سینا و ویتگنشتاینword

معقولیت و لوازم دینی آن از دیدگاه ابن‌سینا و ویتگنشتاینword

چکیده

دیدگاه‌های فلسفی ویتگنشتاین متأخر با توجه به مبانی، پیش‌فرضها و لوازم دینی آنها در نهایت به این نکته منجر می‌شود که گزاره‌های دینی با گزاره‌های علمی و تاریخی تفاوت دارند و از جایگاه متعالی‌تری برخوردارند. ضمن اینکه چنین باورهایی سراسر زندگی و حیات یک انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. توصیف و برجسته نمودن نظریات ویتگنشتاین متأخر در ابعاد دینی مستلزم آشنایی با برخی عناوین مهم فلسفه او مانند گرامر عمیق، بازی زبانی، شکل زندگی، دیدن به منزله و استعاره و تشبیه در زبان دینی است که در این پژوهش به آنها پرداخته‌ایم. از طرف دیگر ابن‌سینا با توجه به رویکرد مشرقی یا عارفانه‌اش مورد توجه قرار گرفته و به نوعی موضوع عقلانیت را در ابن سینا در مقام منطق‌دان، فیلسوف و عارف بررسی کرده‌ایم. ابن سینا از موضع یک عارف بر حالات و مقامات عرفا که به نظر غیرمتعارف می‌آید تأکید می‌ورزد و برای شرح و توصیف آنها در تعدادی از رساله‌های خود از زبان تمثیل بهره می‌برد.

در این رساله دیدگاه‌های ابن سبنا و ویتگنشتاین متأخر در موضوعاتی که عمدتاً با معقولیت، عقلانیت، دین و عرفان مرتبط بوده‌اند را مقایسه و ارزیابی کرده‌ایم.

 واژگان کلیدی: معقولیت، باورهای دینی، بازی زبانی، استعاره و تشبیه، ویتگنشتاین، رویکرد مشرقی، عقلانیت، ابن سینا.

فهرست مطالب

 مقدمه1

1-تعریف مساله و بیان سوالهای اصلی تحقیق2

2-فرضیه‌های تحقیق

آراء و نوآوری‌ های فلسفی- منطقی ویلفرد سلرز WORD

آراء و نوآوری‌ های فلسفی- منطقی ویلفرد سلرز WORD

چکیده:

در سده نوزده و بیست میلادی دو جریان بزرگ فلسفی راه خود را به محافل متفکران و روشنفکران غربی باز کرده بود. جریان‌هایی که هرکدام زمینه‌ساز ایجاد نظامهای فکری بزرگی می‌شدند. از یک طرف جریانی بود که از قرنها پیش توسط سقراط و افلاطون براه افتاده بود و همچنان پیش می رفت و از طرف دیگر جریانی بود که توسط فرگه و راسل پایه ریزی شده بود و به فلسفه تحلیل زبانی شهرت یافت. در این دوره سلرز نگاهی تازه را به این جریان‌ها افزود. او که هم به فلسفه سنتی آشنا بود و در میان آنها به آراء کانت علاقه داشت و هم آراء ویتگنشتاین و کواین را در تحلیل زبانی‌ها دنبال می کرد، کوشید بین این دو پیوندی برقرار سازد. وی بنیانگذار مکتبی شد که اکنون به مکتب پیتزبورگ مشهور است.

سلرز با نقد تجربه گرایی آغاز می کند و می کوشد به شیوه تحلیل زبانی خطاهای ایشان را در برداشتشان از داده حسی نشان دهد. علاوه بر آن فلسفه ذهنی را با نقد فلسفه رایل و مبتنی بر نگاهی رفتارگرایانه پایه ریزی می سازد.این رساله می کوشد به نقدها و نظرهای سلرز بپردازد و چالشی را که به دلیل دشوار نویسی‌اش پیش روی متفکرین بعد از خود قرار داده را بررسی نماید. هم چنین شیوه جدیدی که سلرز در تحلیل گزاره ها استفاده کرده را معرفی می نماید.

 

واژگان کلیدی:

ویلفرد سلرز ، تجربه‌گرایی،داده ، افسانه داده ، افسانه جونز ،محتوای حس، معنی‌داری ،نقل‌قول نقطه‌ای

 

فهرست مطالب

 

1. مقدمه........1

1.1. سلرز در رهگذر تاریخ..2

1.2. سپهر اندیشه سلرز........6

1.3. پیش‌‌‌زمینه افسانه داده در سنت دکارتی....9

1.4. نقش داده در سنت...........12

2. فصل اول، تجربه‌‌‌گرایی و فلسفه ذهن

مقدمه......

تبیین، بررسی و نقد مبانی نظریه عدالت جان راولز‌

تبیین، بررسی و نقد مبانی نظریه عدالت جان راولز‌

فهرست

چکیده. هشت

کلید واژگان:. هشت

پیش‌گفتار. چهارده

مقدمه

الف- آشنایی با شخصیت و اندیشه‌ی جان راولز. 17

ب- پیشینه‌ی پژوهش. 19

فصل اول

مفهوم‌‌شناسی عدالت و عدالت سیاسی23

1-1. عدالت. 23

2-1. عدالت سیاسی. 24

3-1. سیر مفهومی عدالت در اندیشه‌ی سیاسی غرب. 25

فصل دوم

توصیف29

1-2. اهمیت و جایگاه ‌نظریه‌ی‌ راولز. 29

2-2. بیان نظریه. 30

3-2. راولز پیشین و پسین. 32

4-2. اصول عدالت در نظریه‌ی راولز. 35

5-2. رئوس مطالب نظریه‌ی راولز. 37

6-2. نتایج سیاسی نظریه‌ی راولز. 39

 

فصل سوم

بسترهای فکری راولز41

1-3. انگیزه‌ی نظریه‌پردازی راولز. 41

2-3. آبشخورهای فکری جان راولز. 42

1-2-3. لیبرالیسم. 42

2-2-3. انسان‌‌گرایی. 50

3-2-3. سکولاریسم. 52

4-2-3. انسان‌شناسی وظیفه‌‌گرا. 54

5-2-3. کثرت‌‌گرایی. 58

6-2-3. نسبیت‌‌گرایی معرفت‌شناختی. 60

7-2-3. کانتیسم. 63

فصل چهارم

بررسی نظریه‌ی راولز، ویژگی‌ها و مبانی آن79

1-4. نقد راولز بر نظریه‌های رقیب79

1-1-4. دیدگاه راولز درباره‌ی نظریه‌ی سودگرایی80

2-1-4. دیدگاه راولز درباره‌ی نظریه‌ی شهودگرایی84

3-1-4. دیدگاه راولز درباره‌ی نظریه‌ی کمال‌گرایی87

2-4. راولز پیشین89

1-2-4. کثرت‏گرایی90

2-2-4. قراردادگرایی91

3-2-4 وضع نخستین93

 

4-2-4 پرده‌ی بی‌خبری94

5-2-4. عقلانیت94

6-2-4. اصول عدالت96

3-4. راولز پسین97

1-3-4. پراگماتیسم97

2-3-4. مدارای دموکراتیک107

3-3-4. اجماع هم‌پوشان109

4-3-4. اصل همگانی عدالت110

5-3-4. ایمان عقلایی به امکان تحقّق یک نظام عادلانه112

6-3-4. ایده‌ی مفهوم سیاسی عدالت112

7-3-4. ایده‌ی اجماع هم‌پوشان114

8-3-4. شرط همگانی مفهوم عدالت116

فصل پنجم

اندیشه‌های منتقد راولز121

1-5. فیلسوفان مسلمان121

2-5. کمال‌گرایان122

3-5. جامعه‌گرایان132

4-5. تکثرگرایان ارزشی137

5-5. چندفرهنگی‌گرایان139

6-5. برابری‌خواهان142

7-5. آزادی‌خواهان (لیبرتارین‌ها)145

8-5. فمینیست‌ها151

 

فصل ششم

تحلیل153

1-6. بررسی نقدهای راولز بر نظریه‌های رقیب153

2-6. دسته بندی و بررسی نقدهای وارد بر راولز155

1-2-6. انتقادهای وارد بر مبانی و بستر فکری راولز155

1-1-2-6. نقد لیبرالیسم155

2-1-2-6. نقد انسان‌‌گرایی157

3-1-2-6. نقد سکولاریسم160

4-1-2-6. نقد انسان‌شناسی وظیفه‌‌گرا161

5-1-2-6. نقد کثرت‌‌گرایی166

6-1-2-6. نقد نسبیت‌‌گرایی معرفت‌شناختی169

7-1-2-6. نقد پراگماتیسم172

8-1-2-6. قرارداد اجتماعی172

2-2-6. انتقادهای ناظر بر محتوای راولز175

1-2-2-6. بی‌توجّهی به فلسفه‌ی اخلاق175

2-2-2-6. وضعیت اصیل175

3-2-2-6. بی‌توجّهی به معیارهای عدالت‌پژوهی176

4-2-2-6. پرده‌ی بی‌خبری177

5-2-2-6. فرضی بودن ‌‌‌وضع نخستین و اشکالات آن177

6-2-2-6. پارادوکس در تصور پیشین «خیر» و سعادت181

7-2-2-6. عدم توجّه به تلقی‌های دیگر از «خیر»182

 

8-2-2-6. اصول عدالت: آزادی، تمایز182

9-2-2-6. اقتضای ظالمانه‌ی اصل دوم183

10-2-2-6. نسبیت عدالت و معیار‌ناپذیری مطلق آن184

11-2-2-6. ایدئولوژیک و جانب‌دارانه و بومی بودن ‌نظریه‌ی راولز185

12-2-2-6. فقدان نوآوری186

13-2-2-6. فقدان انسجام و شفافیت لازم و ابهام و تفسیرپذیری زیاد نظریه187

14-2-2-6. خنثا و تهی بودن عدالت در ‌نظریه‌ی راولز188

15-2-2-6. معطوف بودن به پوچی و پوچ‌گرایی189

16-2-2-6. عدم توجّه به بسیاری از تلقی‌های دیگر از عدالت190

17-2-2-6. تردیدپذیر بودنِ ضدیت با فایده‌انگاری190

18-2-2-6. نگاه غیرساختاری و انتزاعی به عدالت اجتماعی191

خاتمه

علل توجّه صاحب‌نظران به دست‌آورد راولز193

 

منابع:199

کتاب‌‌‌نامه فارسی:. 199

مقالات:. 201

منابع انگلیسی:. 203

منابع اینترنتی:. 204

 

 

 

 

پیش‌گفتار

حال و هوای ماه رمضان و تشنگی و گرمای تابستان سال هشتاد و هشت، یکی از ماندگارترین خاطرات مرا رقم زد، طرح ضیافت، طرحی آموزشی-تبلیغی در دانش‌گاه فردوسی. بنا بود برای دانش‌جویان، درس جنگ نرم را تدریس کنم، بگذریم از حال و هوای آن روزها و ماجرای انتخابات و حساسیت‌ها و سر و صداهایی که بود و گذشت و... کمابیش به‌خیر گذشت.

درباره‌ی موضوعی که قرار بود برای دانش‌جویان تدریس کنم کم و بیش اندوخته‌ای داشتم، اما روزها، روزهایی بود که هر سری و صدایی بوی سیاست می‌داد، و نه سیاست به معنای مقدسی که می‌‌شناسیم، حال شاید بتوانی تصور کنی عبارت «جنگ نرم» آن هم در فضای هیجان‌زده‌ی دانش‌گاه با دانش‌جویان چه می‌کرد و با من چه می‌کرد.

پس هرچه که از کتب علمی و فلسفی و دینی در این زمینه به دستم می‌رسید می‌خواندم. لازمه‌ی این مطالعات آشنایی با مکتب‌های مختلفی بود که به نوعی در حوزه‌های علم و فرهنگ ما ورود پیدا کرده‌است. و از آن‌جا که من هیچ‌گاه امکان تحقّق تحقیقات بدون پیش‌فرض را باور نداشتم، عمده‌ی این مکتب‌ها را با عینک یک طلبه‌ی مسلمان ایرانی خواندم. هابرماس، هانتینگتون، پوپر، هایک، مکینتایر، نوزیک، راولز و... از جمله شخصیت‌هایی هستند که در خصوص نظریّاتشان مطالعه کردم. هم‌چنین سعی داشتم با نظریّات مربوط به دین، اخلاق و سیاست در فلسفه بیش‌تر آشنا شوم.

گرچه پیش‌تر – به دلایل کاملا شخصی- مایل بودم موضوع پایان‌نامه را مرتبط با فلسفه‌ی ذهن انتخاب کنم، لکن اساتیدی چون استاد کهنسال و استاد حقّی ‌‌‌‌پیش‌نهاد کردند که موضوع را مرتبط با دغدغه‌های جاری و ساری در حوزه‌ی مطالعاتی خودم بردارم، بی‌درنگ پذیرفتم و به ‌‌‌‌پیش‌نهاد یکی از اساتید روحانی، «راولز» را انتخاب کردم. با آن‌که می‌دانستم کار دشوار است و درباره‌ی او تا کنون بیش از دو-سه کتاب ترجمه نشده.

دو سال طول کشید تا این نوشته آن‌گونه شود که می‌خواهم، اما سرانجام شد.

 

موانعی که گذشت

1. عدم دست‌رسی به منابع درجه‌ی یک

بیش‌تر کتاب‌هایی که مورد نیازم بود در دست‌رس یا نبود، یا نیافتم. آثار بزرگانی چون ساندل، نوزیک، گری، مکینتایر، جوزف رز، برایان باری و...

زمانی‌که از احمد واعظی در این راستا کمک خواستم، فرمودند که کتابشان را در کمبریج نوشته‌اند، و از منابعی که در ایران می‌توان یافت اطلاعی ندارند. لذا ناچار بودم این کتاب‌ها را در فضای مجازی جست‌وجو و دانلود کنم. سخت‌تر آن‌جا بود که در جست‌وجوی نامی، هم‌نامی پرآوازه‌تر یافت می‌شد، چونان‌که درباره‌ی جان گری پیش آمد، و این مسأله کار را بیش‌تر دشوار می‌کرد.

روش‌شناسی ملاصدرا در مسئله علم الهی WORD

روش‌شناسی ملاصدرا در مسئله علم الهی WORD

فهرست

مقدمه و روش تحقیق 1

مقدمه و ضرورت تحقیق 2

سؤال اصلی 2

سؤالات فرعی 2

فرضیه‌ها 2

روش تحقیق 3

پیشینه تحقیق 3

ساختار تحقیق 3

نکاتی پیرامون پایان نامه 4

فصل اول: مبادی تصوری و تصدیقی روش‌شناسی علمی و فلسفی 5

منابع معرفتی 6

شیوه‌ مبتنی بر نقل 6

شیوه کشف و شهود 6

شیوه‌های عقلی و استنتاجی 6

شیوه‌های تجربی 7

روش‌شناسی 8

روش شناخت و منابع شناخت 9

روش‌شناسی در علوم تجربی و علوم انسانی 9

رابطه روش با فلسفه، معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی 10

روش‌شناسیوفلسفه علم 11

کاربردهای اصطلاح «روش» 12

1- روش معرفت 12

2- نوع استدلال

بررسی تطبیقی جایگاه عقل و عشق در نظام فلسفی افلاطون و سهروردی WORD

بررسی تطبیقی جایگاه عقل و عشق در نظام فلسفی افلاطون و سهروردی WORD

 چکیده

 بررسی تطبیقی جایگاه عقل و عشق در نظام فلسفی افلاطون و سهروردی

 رساله­ی حاضر کاوشی در اندیشه­ها و آثار برجسته­ی افلاطون و سهروردی پیرامون دو مقوله­ی عقل و عشق است. این تحقیق در پنج فصل به شرح زیر تنظیم شده است:

-­ فصل اول، شامل کلیات است.

­­-­ فصل دوم، شامل تعاریف و تقسیمات عقل و عشق است.

-­ فصل سوم، بررسی ماهیت و جایگاه عشق و عقل در نظام فلسفی افلاطون است.

تفسیر هایدگر از تلقی افلاطون درباره حقیقت

تفسیر هایدگر از تلقی افلاطون درباره حقیقت

 

چکیده

در این رساله نگارنده به بررسی تلقی هیدگر از حقیقت از نگاه افلاطون ، در دوره گشت فلسفی وی که بین دوره تفکر اولیه وتفکر متاخر قرار دارد، می پردازد. در بخش اول، ابتدا به بررسی اجمالی نظر هایدگر در مورد ذات حقیقت در چهار رساله مهم او که متعلق به دوره متقدم ومتاخر تفکر هایدگر پرداخته است.در بخش دوم و سوم تفسیرهایدگر از دو رساله جمهوری و تئتتوس افلاطون مورد بررسی قرار می گیرد. برای این منظور نگارنده گزارشی مبسوط از کتاب درباره ذات حقیقت که حاصل درس گفتارهای هایدگر در ترم زمستانی 32- 1931 است بدست داده است. هدف اصلی این رساله توصیف عناصر یا مولفه های اصلی تفسیر هیدگر از تلقی افلاطون در خصوص حقیقت و بررسی تحول احتمالی در معنای حقیقت در نزد افلاطون نسبت به حکمای پیش از اوست.

پرسش اصلی اینجا است که آیا افلاطون در طرح مساله حقیقت آنرا به نحو اصیل و با توجه به تجربه بنیادین مستوری مورد بحث قرار داده یا خیر ؟ فرض نگارنده این است که وی در معنای حقیقت نسبت به فلاسفه پیش از خود تحول ایجاد کرده است که پیامدهای خاص در تاریخ فلسفه پس از او دانسته است.

واژگان کلیدی: حقیقت، آلثیا، آشکارگی، ناحقیقت، پنهانی، ادراک حسی، اپیستمه

 مقدمه

در طول تاریخ فلسفه، فلاسفه همواره به دنبال یافتن حقیقت هستی به اندیشه پرداختند به نظر هایدگر باآنکه موضوع تفکر وجود است وفیلسوفان پیش از سقراط به وجود می اندیشیدند اما پس از سقراط وجود به تدریج مورد غفلت قرار گرفت و موجود بماهو موجود موضوع فلسفه قرار نمی گرفت. در دوره پیش سقراطی فلاسفه از هستی به نحو اصیل یعنی هستی به ما هو هستی یاد می کردند، به این جهت برای باز اندیشی در معنای هستی باید به اندیشه آنها باز گشت. از نظر هایدگر رویکرد پارمنیدس و هراکلیتوس در خصوص تعلق حقیقت به هستی و ضرورت تفکر به هستی یکسان است. با تبیین هستی به عنوان ایده از سوی افلاطون حقیقت وجود به موجود حقیقی تبدیل می شود و با این تعبیر از هستی تاریخ متافیزیک و غفلت از هستی آغاز می گردد و با اراده معطوف به قدرت نیچه به نهایت خود می رسد.

تاثیر آرا علامه طباطبایی در المیزان بر آرا استاد مطهری

تاثیر آرا علامه طباطبایی در المیزان بر آرا استاد مطهری

 

چکیده

یکی از مهم ترین مسائلی که در میان اندیشمندان و فیلسوفان اسلامی می توان مورد بررسی قرار داد تاثیر و تاثّری است که در مبانی و مسائل، در تفکرات و اندیشه های هم داشته اند. در این بین فیلسوفان و اندیشمندانی هستند که در دیگر متفکران بعد از خود تاثیر به سزایی داشته اند. این مسئله در آنجا اهمیت پیدا می کند که می توان در بین جریان های متعدد فکری، یک جریان حاکم و تاثیرگذار را شناخت و تمامی تفکرات دیگر اندیشمندان را بر اساس آن مبانی تحلیل و تفسیر کرد. از میان اندیشمندان معاصر می توان به علامه بزرگوار، سیدمحمد حسین طباطبایی اشاره کرد که در تفکرات استاد شهید مرتضی مطهری تاثیرات عمیقی را داشته است. در این نوشتار در پی آن بودیم تا با بررسی در آراء و افکار این دو اندیشمند، این تاثیر و تاثّر را شناسایی و در صورتی که اختلاف نظر در مبانی و مسائل وجود داشته باشد، کشف و تحلیل کنیم. در نوشتار حاضر با توجه به وسعت موضوعاتی که در آثار این دو اندیشمند وجود دارد به پنج موضوع اشاره و مورد بررسی قرار دادیم. در نهایت به این نتجه رسیده شد که علامه طباطبایی در مبانی فکری بخصوص نگاه توحیدی و فطری به موضوعات و مسائل، تاثیر عمیقی در استاد مطهری داشته است.

 

کلید واژه: آزادی، اخلاق، حقوق زن، اسلام، مقتضیات زمان، جامعه، تاریخ

 

فهرست مطالب

فصل اول1

کلّیّات1

1-1-بیان مسئله

بررسی تطبیقی مفهوم آزادی در آراء هایک و رالز 110 صفحه WORD

بررسی تطبیقی مفهوم آزادی در آراء هایک و رالز 110 صفحه WORD

بررسی تطبیقی مفهوم آزادی در آراء هایک و رالز

چکیده

مفهوم آزادی بی شک یکی ازمهمترین نظریه های سیاسی می باشد که همواره تاثیرات شگرفی را در تحولات جهان داشته است، اما تعریف آزادی همواره دشوار بوده است زیرامفاهیم تشکیل‌دهنده آن قابل تعبیرها و تفسیرهای گوناگون است. متفکرین زیادی تعاریف و تفاسیرمتعددی را دراین باره ارائه کرده اند، از جمله مهمترین اندیشمندانی که تاثیرات شگرفی را در بحث آزادی گذاشته اند هایک ورالز می باشند، بنابراین مهمترین هدف این پژوهش بررسی تطبیقی مفهوم آزادی در آراء سیاسی هایک ورالزمی باشد و دراین راستا سئوالاتی مطرح گردید که عبارتند از: 1) معنی و راهکارهای دست یابی به آزادی در اندیشه هایک چیست؟ 2) معنی و راهکارهای دست یابی به آزادی دراندیشه رالزچیست؟ 3) وجوه اشتراک و افتراق مفهوم آزادی در اندیشه هایک و رالز کدامند؟ روش انجام این پژوهش توصیفی و تحلیلی است ونتایج و یافته های حاصل از این پژوهش به شرح ذیل می باشد: 1) آزادی نزد هایک به معنای آزادی از همه قید و بندها و رها شدن در دنیای غرایز نیست، بلکه برعکس او آزادی را در چارچوب قید و بندهای کلی یعنی قانون میسرمی‏داند. محوراندیشه سیاسی هایک آزادی استومنظور هایک از آزادی عمدتاً آزادی سیاسی و مدنی فردی است؛ 2) ازجمله مشهورترین تئوری‌ها پیرامون آزادی و عدالت در غرب تئوری عدالت جان‌رالزمی‌باشد که کالبد اصلی آن را مفهوم آزادی تشکیل می‌دهد. آزادی از دید وی شامل برابری و عدالت هم هست و عدالت از درون آزادی سر برمی آورد.

کلید واژه ها: آزادی؛ عدالت؛ انسانیت

مقدمه

درطول قرون و اعصار هیچ کلمه ای به اندازه کلمه آزادی بحث انگیز نبوده است. آزادی به پرمعناترین و مورد توجه ترین واژه در جوامع انسانی تبدیل شده و دراین بین فلاسفه و دانشمندان هر عصر با توجه به مقتضیات زمانی و مکانی، شرایط اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی موجود به تلاش برای تعریف آزادی و حل مسائل حاشیه ای آن پرداختند. همچنین می توان گفت: هیچ کلمه ای همانند واژه آزادی مورد بد فهمی و کژفهمی ها نبوده است. به نام آزادی و در دفاع از آن در طول تاریخ خون ها ریخته شده، جنگ ها بوجود آمده، شکنجه ها صورت گرفته و توسط ادبا، شاعران، سیاستمداران، فیلسوفان و حتی مردم عادی در مدح و ستایش یا نکوهش آن سخن ها گفته شده و کتاب ها به نگارش درآمده است.

بررسی تطبیقی مبنا گرایی برتراند راسل وعلامه طباطبایی WORD

بررسی تطبیقی مبنا گرایی برتراند راسل وعلامه طباطبایی WORD

چکیده

الف. موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف):

این رساله، پژوهشی است تطبیقی که به بررسی رویکرد مبناگرایی در معرفت­شناسی برتراند راسل و علّامه طباطبائی می­پردازد. هدف این پژوهش، تبیین رویکرد مبناگرایی و نقش مبنایی آن در ساختار معرفت بوده که از این حیث، به اثبات مبناگرایی برتراند راسل و علّامه طباطبائی می­پردازد.

ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری ازمنابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه­ها:

مهم­ّترین منابع این رساله، عبارتند از: کتب معرفت­شناسی برتراند راسل و علّامه طباطبائی.

فرضیّه اصلی این رساله، عبارت است از: اثبات کارآمدی مبناگرایی علّامه طباطبائی در تبیین ساختار معرفت.

پ. روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعۀ مورد تحقیق، نمونه­گیری و روشهای نمونه­گیری، ابزار اندازه­گیری، نحوۀ اجرای آن، شیوۀ گردآوری و تجزیه و تحلیل داده­ها:

روش تحقیق در این رساله، کتابخانه­ای است.

ت. یافته­های تحقیق:

1. مبناگرایی، رویکردی است توجیه­نگر که به توجیه باورهای استنتاجی می­پردازد.

2. برتراند راسل و علّامه طباطبائی در معرفت­شناسی خود، به عنوان فلاسفه­ای مبناگرا به شمار می­روند.

ث. نتیجه­گیری و پیشنهادات:

مهم­ّترین نتیجه­ای که از این پژوهش تطبیقی استنباط می­شود، این است که برتراند راسل در مبناگرایی خود، بدیهی بودن باورهای پایه را به معنای خطاناپذیری این باورها نمی­داند، بلکه باورهای خطاپذیر را نیز، به عنوان باورهای پایه می­پذیرد؛ این درحالی است که علّامه طباطبائی، به مسئله­ی خطاناپذیری بدیهیّات اوّلیّه و یقینی بودن باورهای پایه توجّه خاصّی دارد؛ از این­حیث، می­توان کارآمدی مبناگرایی علّامه طباطبائی را در توجیه ساختارمعرفت، استنباط نمود.

چکیده

مبناگرایی،رویکردی است توجیه­نگرکه بهتوجیه و تبیین ساختار معرفت می­پردازد.

رویکرد مبناگراییدرمقایسه با دیگر دیدگاه­های توجیه­نگر، دارای موقعیّت ممتازی است که دلیل آن، به ساختارمبنایی این رویکرد در ارجاع باورهای استنتاجی به باورهای پایه، برمی­گردد.

راسل، درقلمروی امور تجربی، مبناگرایی خود راارائه می­دهد.وی در این­زمینه، با تأکیدبر استدلال­های استقرائی، خطاناپذیری باورهای بدیهی را نادیده می­گیرد. این امر سبب می­شود تا معرفت­شناسی وی نتواند براساس مبانی یقینی و خطاناپذیر استوار گردد.

علّامه طباطبائیبا ارجاعنظریّاتبهبدیهیّات و با تأکید بر برهان قیاسی،رویکردی مبناگرایانه بنا می­نهد.تنوع مبانی بدیهیدرتوجیه تصدیقات نظری، تأکید بر ضّرورت و خطاناپذیری اوّلیّات، ارجاع تمامی تصدیقات (نظری و بدیهی)، به اصل امتناع تناقض،ازجمله مواردی استکه علاوه برتحکیم معرفت­شناسی علّامه طباطبائی براساس مبانی یقینی و خطاناپذیر، کارآمدیمبناگرایی وی را درتوجیه و تبیین ساختارمعرفت، آشکار می­سازد.

کلیدواژه­ها:رویکرد مبناگرایی،باورهای پایه (تصدیقات بدیهی)، باورهای استنتاجی (تصدیقات نظری)، علّامه طباطبائی، برتراند راسل،امر واقع،اصل امتناع تناقض، معرفت­شناسی.

 فهرست

چکیده ................................................................................................................................................1

فصل اوّل: کلیات بحث........................................................................................................................8

1-1- بیان مسئله.......................................................................................................................................9

1-1-1- فرضیّات رساله...................................................................................................................13

1-1-1-1- فرضیّه­ی اصلی رساله.....................................................................................................13

1-1-1-2- فرضیّات کمکی رساله....................................................................................................